Wielkość liter

PlakatAudiodeskrypcje zrealizowano:

– w ramach projektu „Trochę Kultury! Edukacja kulturowa osadzonych Zakładu Karnego w Chmielowie” dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura – Interwencje 2019”.


– w ramach dofinansowania zadania „Wyposażenie Muzeum w podstawowy sprzęt audiowizualny na rzecz dostosowania działalności Muzeum Okręgowego w Sandomierzu do potrzeb ogólnopolskiej akcji #Kulturawsieci”

Wielkość liter

KOŚCI MAMUTA I NOSOROŻCA WŁOCHATEGO Siedem kości wymarłych zwierząt z okresu plejstocenu. Ułożone w gablocie o długości 2 m, szerokości 1 m i wysokości 35 cm. Kości zostały odkryte przed 1939 rokiem na terenie kopalni siarki w miejscowości Piaseczno, 25 km od Sandomierza.

Środkową część gabloty zajmuje czaszka nosorożca włochatego odmiany karłowatej. Bryła kości ma 65 cm długości i 28 cm szerokości. Pozostałe kości w gablocie należały do mamutów i zostały ułożone wokół czaszki nosorożca. W górnej części witryny znajduje się kość lewej części miednicy o długości 67 cm i 50 cm w swojej najszerszej części. Po prawej stronie, równolegle do czaszki nosorożca umieszczona jest kość udowa mamuta o długości 94 cm. Prawy dolny róg gabloty zajmuje żebro mamuta o długości 59 cm oraz fragment żuchwy młodego mamuta z osadzonym w niej zębem – zespół kostny o wymiarach 20 cm x 25 cm. W lewym dolnym rogu gabloty znajduje się ząb trzonowy dorosłego osobnika mamuta o wymiarach 16 cm x 18 cm. Najdłuższą kością w gablocie jest fragment ciosu mamuta umieszczony po lewej stronie witryny, jego długość wynosi 140 cm.

Wielkość liter

KANDELABR CHANUKOWY Srebrny, dziewięcioramienny świecznik żydowski o wysokości 73 cm i szerokości ramion wynoszącej 40 cm. Kandelabr wykonany w Warszawie w okresie dwudziestolecia międzywojennego. 

Zdobiona, kwadratowa podstawa świecznika zwęża się ku górze i przechodzi w element o kształcie sześcianu.  Wychodzący z podstawy smukły trzon zwieńczony jest małym owalnym zdobieniem. Od trzonu, na poziomie 2/3 jego wysokości, odchodzi prostopadle osiem ramion – cztery po lewej i cztery po prawej stronie. Ramiona ustawione są w jednej płaszczyźnie, każde jest dwukrotnie zgięte pod kątem 45 stopni. Wieńczą je niewielkie kielichy do mocowania świec. Pośrodku,  od trzonu odchodzi jedno dodatkowe ramie – tzw. szames. Znajduje się w płaszczyźnie prostopadłej do pozostałych ramion. Po drugiej stronie trzonu zawieszony jest mały ozdobny dzbanuszek z esowatym uszkiem.

Kandelabr został odnaleziony w 1968 r. podczas prac górniczych pod kamienicą Oleśnickich w Sandomierzu. Przed wojną kamienica należała do żydowskiej rodziny Nussbaumów. Prawdopodobnie w chwilii zagrożenia w piwnicy budynku ukryto cenne judaika. Przed II wojną światową społeczność sandomierskich Żydów stanowiła jedną trzecią ogólnej liczby mieszkańców.

Wielkość liter

SUKMANA SANDOMIERSKASukmana wełniana o naturalnej barwie, datowana na XIX wiek. Pochodzi z okolic wsi Złota, pod Sandomierzem. Jest to jeden z nielicznych zbiorów etnograficznych pochodzących z Muzeum Ziemi Sandomierskiej przy PTK, które zachowały się po II wojnie światowej.

Sukmana była najbardziej reprezentacyjnym, odświętnym odzieniem wierzchnim chłopa sandomierskiego. To rodzaj długiego, wełnianego płaszcza barwy szarawej, dopasowanego na piersiach, a luźnego poniżej pasa. Sukmana posiada kołnierz i wykładane klapy. Z tyłu u pasa jest około 50 drobniutkich zakładek. Z przodu, po prawej stronie przyszyte są trzy guziki dla ozdoby, przy kieszeniach po jednym guziku. Ponadto sukmana ozdobiona jest haftem wykonanym brunatnymi nićmi.

Jednym  najważniejszych źródeł o stroju sandomierskim jest Atlas Polskich Strojów Ludowych autorstwa dr Janusza Kamockiego. Autor podaje: W dni świąteczne Sandomierzacy wdziewali sukmany; były one długie, sfałdowane,  i wyglądały dostojnie i bogato. Z tej to przyczyny sąsiadujący na południu krakowiacy uważali, że „Sandomierzaki nosili się po ślachecku”. Najbogatsi zamiast sukman ubierali kapoty. Należy dodać, że bez względu na rodzaj okrycia wierzchniego było ono nawet w czasie silnych mrozów rozpięte na piersiach, stąd przysłowie „pana grzeje ucho, chłopa pierś, a Żyda pięta”.

 

Wielkość liter

RZEŹBA ŚWIĘTEGO JANA NEPOMUCENAPolichromowana rzeźba drewniana o wysokości 78 cm. Święty przedstawiony w postawie stojącej, z prawą nogą zgiętą w kolanie, lekko pochylony do przodu z głową zwróconą lekko w prawo. Odziany w strój kapłański i biret. Figura wykonana najprawdopodobniej z drewna lipowego utraciła swoje atrybuty na skutek pożaru. Brak jest rąk, z których jedna powinna trzymać palmę męczeńską oraz stóp. Często spotykanymi w ikonografii symbolami są też: klucz, książka, kłódka, krzyż, a także most, z którego według legend święty Nepomucen został zrzucony.

Struktura rzeźby jest silnie zniszczona przez ogień; drewno nadwęglone, liczne są spękania, a warstwa malarska zdegradowana. Mimo silnych zniszczeń korpusu rzeźby, zachowała się pełna wyrazu głowa świętego. Prawidłowa anatomia głowy wskazuje na dobry warsztat artystyczny jej twórcy. Rzeźba została wykonana przed 1939 r. Stała przy drodze we wsi Chwałki koło Sandomierza. Jest eksponowana na wystawie stałej „Dawna wieś sandomierska” Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.

Wielkość liter

GŁOWA LWA - RZEŹBA PORTALOWARomańska rzeźba portalowa ze Wzgórza św. Jakuba datowana na XII w., tradycyjnie określana jako głowa lwa. Rzeźba wykonana z jasnoszarego piaskowca o wysokości 41 cm, nierównomiernej szerokości między 21 i 28 cm i głębokości 38,5 cm. Jeden z najstarszych detali architektonicznych ujawnionych na terenie Sandomierza.

Przedstawia wizerunek lwiego pyska w ujęciu od czoła po kraniec nosa. Grzbiet pyska, duże, skośnie osadzone owalne oczy oraz pełne, płasko przylegające uszy zostały zaakcentowane wypukłościami. W dolnej części i po bokach zaznaczono fałdy rozwartej paszczy z potężnym uzębieniem. Widoczna na czole grzywa została przedstawiona za pomocą pionowych fałd. Rzeźba jest niesymetryczna – prawostronne detale są nieco obniżone w stosunku do lewostronnych, a w wyniku błędnej rekonstrukcji konserwatorskiej w 1991 roku, lew zyskał po prawej stronie nigdy nieistniejące ucho. Płaskorzeźba wykonana w jasnoszarym piaskowcu jest już nieco zatarta i spłaszczona.

Wielkość liter

TŁOK PIECZĘTNY KSIĘCIA LESZKA CZARNEGORekonstrukcja okrągłego tłoku pieczętnego o średnicy 72 mm, wykonana z mosiądzu. Pieczęć należała do księcia Leszka Czarnego – księcia krakowskiego, sandomierskiego i sieradzkiego, żyjącego w latach 1241-1288. O jego pełnej tytulaturze informuje napis, czyli legenda umieszczona w otoku: S(IGILLUM) LESTCONIS DEI GRA(TIA) DVCIS CRACOVIE(NSIS) SANDOMIRIE(NSIS) (ET) SIRADIEN(SIS), co oznacza „pieczęć Leszka z Bożej łaski księcia krakowskiego, sandomierskiego i sieradzkiego”. Książę przywiesił tę pieczęć przy akcie lokacyjnym Sandomierza, którego był wystawcą w 1286 r. Władca używał tej pieczęci od lat 80. XIII wieku, aż do śmierci w 1288 roku. Przy dokumencie spisanym w 1281 roku zachował się najstarszy egzemplarz pieczęci.

Centralnym punktem przedstawienia ikonograficznego pieczęci stanowi ołtarz z krzyżem i zapaloną świecą, nad nim łaciński napis: „S(anctus) Stanizla(us)”, czyli „Święty Stanisław”. Po lewej stronie stoi biskup Stanisław ubrany w szaty pontyfikalne z infułą na głowie. W wyciągniętych rękach trzyma kielich mszalny. Po prawej stronie klęczy książę Leszek z rękoma złożonymi do modlitwy. Przynależność do stanu rycerskiego określają atrybuty postaci, m. in. zbroja i miecz u boku. Za władcą znajduje się proporzec z herbem Kujaw: półlwem-półorłem. Scena przedstawiona na pieczęci to tzw. scena kultowa – ukazująca klęczącego władcę, uczestniczącego we mszy świętej.

Wielkość liter

POPIERSIE ALEKSANDRA PATKOWSKIEGORzeźba z patynowanego brązu autorstwa Mariana Koniecznego o wysokości 64 cm i szerokości 53 cm. Aleksander Patkowski – znakomity regionalista, patron sandomierskiego oddziału PTTK – uwieczniony został jako mężczyzna w sile wieku, o krótkich włosach z przedziałkiem po lewej stronie, w binoklach, z przystrzyżonymi wąsami o szerokości ust i trapezowym kształcie. Portretowany ubrany jest w garnitur, kamizelkę, koszulę z zaokrąglonych kołnierzykiem i krawat. Na jego twarzy zwróconej lekko w stronę patrzących widać delikatny uśmiech. Postać umieszczona jest na niewysokim cokole o prostokątnym kształcie, opatrzonym od frontu podpisem „ALEKSANDER PATKOWSKI 1890 – 1942”. Popiersie zakończone jest półkolistym łukiem. Odlew wykonany jest z brązu i pokryty brązowozłotą patyną, opatrzony „odręczną” sygnaturą autora (z tyłu, na prawym ramieniu portretowanego). 

 

Wielkość liter

KUFER PODRÓŻNY JAROSŁAWA IWASZKIEWICZACzas powstania: lata 30 XX w.

Kufer mierzący 89 cm długości, 53 cm szerokości i 36 cm głębokości. Wykonany z grubej tektury, skóry, metalu oraz płótna.

Kufer o prostokątnym kształcie w kolorze ciemnozielonym, w celu wzmocnienia konstrukcji jego zaokrąglone naroża obito żółtym metalem. Pośrodku wieka skórzany uchwyt. Na zewnątrz walizę ozdabiają listwy nabijane drobnym, metalowymi guzami oraz monogram właściciela: J.I. Wieko przytwierdzone na trzech zawiasach, z prawej, krótszej strony wyposażone w nóżki do podpierania.

Wielkość liter

DENAR KSIĘCIA BOLESŁAWA IV KĘDZIERZAWEGOSrebrny denar o średnicy 1,5 cm, datowany na lata 1157-1166. Denar księcia seniora Bolesława IV Kędzierzawego – władcy z dynastii Piastów – ukazuje trzech książąt w trakcie uczty. Jest to historyczny moment zgody pomiędzy braćmi juniorami, tuż po wypędzeniu Władysława II Wygnańca. Moneta z jedynym znanym z epoki wizerunkiem Henryka Sandomierskiego, który panował w sandomierskim zamku.

Na awersie monety widnieje popiersie księcia Bolesława trzymającego miecz, po prawej stronie znajduje się znak menniczy – leżąca litera B. W otoku denara odczytamy napis BOLEZLAS.

 

Wielkość liter

RZEŹBA „CHRYSTUS UKRZYŻOWANY”Polichromowana rzeźba drewniana autorstwa Wawrzyńca Sochy przedstawiająca Chrystusa Ukrzyżowanego. Figura mierzy 35 cm wysokości, powstała przed 1939 rokiem we wsi Obrazów koło Sandomierza.

Jezus ma ciemne włosy opadające na ramiona, brodę i wąsy.  Głowa Zbawiciela przechylona na prawą stronę.  Całkowitemu zniszczeniu uległy ręce figury. Sylwetka Jezusa z wyraźnie zaznaczoną budową ciała – widoczne żebra i płaski brzuch. Strużka krwi wypływa z prawej strony klatki piersiowej. Biodra Jezus przepasane opaską opadającą na lewy bok, z długim wiązaniem luźno zwisającym po stronie prawej. Na skrzyżowanych stopach widoczny otwór po żelaznym gwoździu.

 

 

Wielkość liter

Szachy sandomierskieZestaw bierek szachowych pochodzenia arabskiego, datowany na XIII/XIV wiek. Do pełnego zestawu 32 figur do gry dla dwóch osób brakuje trzech pionków. Wykonane ręcznie z poroża jelenia.

Bierki szachów sandomierskich są niewielkie. Wysokość największej nie przekracza 25 mm. Prezentowane w rozstawieniu na beżowo-brązowej, współczesnej szachownicy. Biorąc pod uwagę rozmiar szachów sandomierskich można wnioskować, że stanowiły zestaw podróżny, a oryginalna szachownica była wykonana ze skóry. Zdobienie szachów stanowią proste linie nacięć oraz wykonane cyrklem kółeczka. Mają jasnobeżowy kolor.  Różnice w głębokości rytu linii ornamentu i wyrazistości „oczek” odróżnia figury „czarne” od „białych”. Muzułmanie zgodnie z prawami Koranu nie mogą tworzyć realistycznych przedstawień istot żywych. Z tego powodu przekształcili pierwotne hinduskie wzory figur w formy abstrakcyjne i geometryczne symbole. Jeden skoczek został „podrobiony”. Pierwotnie nie należał do zestawu. Został dorobiony później lub dołożony z innego, podobnego zestawu – zapewne po tym, kiedy oryginalny zginął. Figura posiada inne proporcje i ornament w postaci kółeczek wykonanych cyrklem o nieco mniejszej średnicy.

Wielkość liter

Helena Gedrus-Eydziatowicz  - Portret młodej kobietyObraz Heleny Gedrus-Eydziatowicz zatytułowany „Portret młodej kobiety” – domniemany autoportret artystki, powstały w latach 1865-1870, w technice oleju na wydłużonym, prostokątnym płótnie o wymiarach 56x29 cm. Obraz w szerokiej, pozłacanej ramie, bogato zdobionej roślinno-kwiatowym ornamentem. W zbiorach Muzeum Okręgowego w Sandomierzu na Zamku Królewskim.

Obraz przedstawia młodą kobietę – widoczna do pasa sylwetka wypełnia centralną część płótna. Postać zwrócona jest w lewą stronę, jedynie spojrzenie kobiety skierowane jest w stronę widza. Sylwetka kobiety otulona jest luźnym, białym materiałem, z którego wyłania się jej szyja i dumna twarz. Długie, kędzierzawe, rude włosy są luźno spięte nad karkiem i tworzą puszystą aureolę wokół głowy modelki. Mocno kontrastują z jasnym, jednolitym tłem. Wyraz twarzy kobiety jest spokojny, a łagodne, duże oczy rzucają spojrzenie spod ciężkich, opadających powiek. Jej broda jest subtelnie uniesiona, może sugerować dumę lub wysoki status społeczny kobiety. Pod okalającym ciało luźnym materiałem delikatnie uwidacznia się jej brzemienny stan.

 

Wielkość liter

Grób szkieletowy kultury amfor kulistychRekonstrukcja grobu męskiego przedstawiciela kultury amfor kulistych (ok. 3200-2550 r. p. n. e.)  w gablocie o wymiarach 170x92 cm.

Środkową część gabloty zajmuje szkielet osoby ułożonej do grobu na prawym boku. Ręce są zgięte w łokciach, dłonie na wysokości twarzy. Nogi ugięte w kolanach. Zmarłemu towarzyszy kilkanaście przedmiotów tworzących wyposażenie grobu. Dary grobowe stanowi kolejno:

– pięć amfor – są to dość duże naczynia koloru ciemno-szarobrunatnego, o lekko wygładzonej zewnętrznej powierzchni. Część naczyń jest w górnej części zdobiona odciskami sznura i stempelków. Dwie z amfor są niezdobione. Naczynia mają po dwa lub cztery uszka w górnej części. Jedna z amfor nosi ślady po naprawie: wokół wybitego w dnie otworu znajduje się 9 wywierconych otworków. Jedna z amfor ma odłamaną szyję.

– dwa puchary – to naczynia o wysokości kilkunastu centymetrów, o krawędziach rozszerzających się ku górze. Jeden z pucharów jest zdobiony podobnie jak amfory, drugi pozbawiony ornamentu.

Wirtualny spacer po wystawie OD PIASKU DO SZKŁA

7 MKiDN

10 patriotyzm

4 tripadvisor

Krzemień pasiasty w biżuterii i małych formach złotniczych

5 Bonum Publicum

5 Bonum Publicum

6 Pamiętnik Sandomierski

Godziny otwarcia Muzeum:

W sezonie turystycznym 
(1 kwietnia - 30 września)

 bip muz

Cennik biletów:

Bilet normalny: 20 zł
Bilet ulgowy: 12 zł
Bilet grupowy normalny z przew. MZS: 15 zł
Bilet grupowy ulgowy z przew. MZS: 10 zł
Bilet rodzinny (maks. 5 osób (2+3): 55 zł

 

 

 dostepnosc

© 2022 Muzeum Zamkowe w Sandomierzu. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Łącznie ilość odwiedzin:14808123

Obecnie na stronie 373 gości