Rzeźba z patynowanego brązu autorstwa Mariana Koniecznego o wysokości 64 cm i szerokości 53 cm. Aleksander Patkowski – znakomity regionalista, patron sandomierskiego oddziału PTTK – uwieczniony został jako mężczyzna w sile wieku, o krótkich włosach z przedziałkiem po lewej stronie, w binoklach, z przystrzyżonymi wąsami o szerokości ust i trapezowym kształcie. Portretowany ubrany jest w garnitur, kamizelkę, koszulę z zaokrąglonych kołnierzykiem i krawat. Na jego twarzy zwróconej lekko w stronę patrzących widać delikatny uśmiech. Postać umieszczona jest na niewysokim cokole o prostokątnym kształcie, opatrzonym od frontu podpisem „ALEKSANDER PATKOWSKI 1890 – 1942”. Popiersie zakończone jest półkolistym łukiem. Odlew wykonany jest z brązu i pokryty brązowozłotą patyną, opatrzony „odręczną” sygnaturą autora (z tyłu, na prawym ramieniu portretowanego).
Aleksander Patkowski był pedagogiem, działaczem społecznym, przede wszystkim ideologiem i twórcą polskiego krajoznawstwa i regionalizmu. Przyszedł na świat 4 marca 1890 r. w Ożarowie (powiat opatowski). Rodzina Patkowskich zamieszkała w Sandomierzu w 1899 r. W latach 1899-1904 Aleksander Patkowski uczęszczał do sandomierskiego progimnazjum. Już w tym czasie wykazywał się patriotyzmem, biorąc udział w różnego rodzaju akcjach młodzieżowych, służących przygotowaniom do walki o niepodległość. Kontynuował naukę w Warszawie, gdzie uzyskał maturę w 1908 r. Bardzo wcześnie ujawniły się jego zainteresowania krajoznawcze: w roku 1905 zorganizował pierwszą dłuższą wycieczkę po Ziemi Sandomierskiej i Górach Świętokrzyskich, po latach opisaną w czasopiśmie „Ziemia”. Studia wyższe podjął Aleksander Patkowski na renomowanym Uniwersytecie Lwowskim w 1908 r. Studiował tam filologię klasyczną, jednocześnie uczęszczając na polonistyczne seminarium nauczycielskie. Z czasem został słuchaczem Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie na kierunkach filologia polska oraz filologia angielska.
W 1914 r. wstąpił w szeregi I Brygady Legionów w Krakowie, jednak z powodu złego stanu zdrowia zmuszony był wrócić do Sandomierza. Rozpoczął organizowanie prywatnego gimnazjum polskiego, w którym nauczał łaciny i języka polskiego. Przyczynił się do reaktywowania w Sandomierzu oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej Patkowski zgłosił się do wojska jako ochotnik, lecz nie przyjęto go z powodu stanu zdrowia. W 1922 r. ożenił się z Zofią Barabaszówną. Czasy okupacji hitlerowskiej Patkowscy wraz z urodzoną w 1938 r. córką Hanną spędzili w Warszawie. Dnia 12 stycznia 1941 r. po aresztowaniu przez gestapo trafił na Pawiak, skąd wkrótce przewieziono go do obozu w Auschwitz. Zginął zamordowany 22 marca 1942 roku.
Pozostawił po sobie imponujący dorobek pisarski: m. in. monumentalny „Ruch regionalistyczny w Europie”, „Pamiętnik Świętokrzyski”, „O istocie krajoznawstwa”, „Program nauki o państwie polskim”, liczne artykuły w prasie.
Wyrazem uznania dla Aleksandra Patkowskiego były m. in. odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi i Złoty Wawrzyn Akademicki. W 2019 r. wyróżniony został pośmiertnie tytułem Honorowego Obywatela Sandomierza.
* * * * *
Audiodeskrypcja powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
