Forma: czworościenna siekiera krzemienna (uszkodzona) użytkowana jako tłuczek
Numer inwentarzowy: MZS/AW/633
Wymiary: długość – 80 mm; szerokość – 45 mm; grubość – 32 mm
Surowiec: krzemień świeciechowski
Chronologia: neolit – kultura pucharów lejkowatych lub kultura amfor kulistych (IV tysiąclecie p.n.e.)

Kolejnym prezentowanym artefaktem krzemiennym w ramach cyklu zabytek tygodnia jest przedmiot, który w swej formie może być banalny. Idzie w tym miejscu o znalezisko z miejscowości Gorzyczany, gm. Samborzec.

Przedstawiany w danym miejscu przedmiot został ofiarowany przez pana Wacława Skarbimira Laskowskiego dla funkcjonującego przed II wojną światową Muzeum Ziemi Sandomierskiej.

Autor: M. Zaręba
Miejscowość: Chańcza, woj. świętokrzyskie
Materiał: drewno lipowe i jesionowe, metal
Technika: wyrób ręcznyWymiar: dł. belek poprzecznych 116cm i 115, 5 cm; snoski wys. 60,7 cm i 49,7 cm; zatyczka wys. 52,5 cm
Zakup w 1961 r.
Nr inw.: MS-79/e

Jarzmo podgardlicowe – drewniana uprząż dla bydła pociągowego (krów i wołów). Składa się z dwóch równoległych beleczek (dolnej w miarę prostej i górnej delikatnie profilowanej na karki zwierzęce), połączonych czterema przetyczkami – dwiema wewnętrznymi tzw. znozami (snoskami, snuskami) i dwiema ruchomymi zewnętrznymi zanozami (zatokami, zatyczkami). Snoski posiadają cztery niewielkie otwory, rozmieszczone w różnych odległościach od siebie, które służyły do regulacji wysokości belki poprzecznej. W wybrany otwór wkładano śrubę, która zabezpieczała belkę przed podnoszeniem.

Nr inw.: MS-1059/h
Materiał: brąz, tkanina
Średnica medalu: 28 mm, waga 12,55 g
Ustanowiony ukazem nr 140 cara Mikołaja II 6 maja 1901 r.
Muzeum Zamkowe w Sandomierzu
Przekaz rodziny W. Podsiadłego z 1979 r.
Awers: motyw roślinny w kształcie monogramu cara Mikołaja II, nad nim umieszczona jest carska korona
Rewers: w otoku napis ЗА ПОХОДЪ ВЪ КИТАЙ (za marsz na Chiny), w środku data 1900-1901, poniżej skrzyżowana kotwica, szabla i karabin.

Kolorystyka wstążki do medalu nawiązuje swą barwą do orderu św. Andrzeja i orderu św. Włodzimierza.

Wojciech Podsiadły od 1881 r. mieszkał w Jeziorach koło Sulisławic, gdzie jego ojciec Błażej kupił część folwarku. Obaj pracowali przy budowie kościoła w Sulisławicach, konsekrowanego w 1888 r. W 1895 r. Wojciech Podsiadły został wcielony do armii rosyjskiej, w której służył przez dziesięć lat. Brał udział w rosyjskim podboju Mandżurii zwanym wojną rosyjsko-chińską w latach 1900-1901 (powstanie bokserów), za którą otrzymał medal ,,Za marsz na Chiny”. Po zwolnieniu ze służby 30 listopada 1905 r. osiadł w Jeziorach, gdzie prowadził wzorcowe gospodarstwo rolne.

Jerzy Potrzebowski (1921-1974)
Obraz "Autoportret"
Datowanie: koniec lat 40. XX w.
Technika: olej na tekturze
Wymiary: 29x29 cm; w ramie: 39.5x40 cm
Muzeum Zamkowe w Sandomierzu
Nr inw.: MS-899/s

W maju 2024 r. przypada okrągła, bo 50. rocznica śmierci jednego z ważniejszych artystów dla polskiej sztuki XX w. Jerzy Ignacy Potrzebowski już od dnia swoich narodzin, które nastąpiły 5 września 1921 r. związał swoje losy z Sandomierzem. Mimo, że w latach 40. wyjechał do Krakowa – Sandomierz na zawsze pozostał w jego sercu.

Chronologia: druga połowa I wieku n.e.
Wykonanie: toczenie na kole
Surowiec: glina
Nr inwentarzowy: MS/1000/22

Jedną z pereł przechowywanych w Muzeum Zamkowym w Sandomierzu jest zespół przedmiotów z grobu wojownika z Sandomierza Krakówki określanego także jako książęcy. Grób ten odkryto w roku 1928. Pan Tomasz Lipiec podczas orania pola swojego szwagra Antoniego Steca zawadził pługiem o blachę tkwiącą w gruncie na głębokości 25-30 cm. Natychmiast zgłosił ten fakt Władysławowi Turczyńskiemu, który sprowadził Leona Wilkońskiego ówczesnego kustosza muzeum PTK w Sandomierzu (obecnie Muzeum Zamkowe w Sandomierzu). Obydwaj panowie wydobyli wtedy między innymi brązowe wiadro, w którym znajdowały się spalone szczątki, miecz który okazał się rzymskim importem, fragmenty umba, szyjkę dzbanów brązowych, fragmenty kolejnego wiadra, groty włóczni, ostrogi, kości do gry i wiele innych. Grobem tym zainteresował się Józef Żurawski (o którym jeszcze wspomnimy, gdyż badał bliźniaczy grób w Giebułtowie) ówczesny konserwator zabytków przeprowadził w jego okolicy kolejne prace wykopaliskowe nie odnajdując jednak równie spektakularnych obiektów. Same zabytki trafiły do Krakowa, gdzie były poddane konserwacji. Przez długi czas trwały spory pomiędzy muzeum archeologicznym w Krakowie a muzeum PTK. 

Autor: Adriana Szymańska
Tytuł: Na Staromiejskiej
Zbiory Działu Literatury MZS
Nr inwentarzowy: MLS/1843
Datowanie: 1989 r.
Technika wykonania: rękopis
Wymiary: 29,5x20,5

 Jako literacki obiekt tygodnia prezentujemy rękopis poetki Adriany Szymańskiej „Na Staromiejskiej”. Ten krótki tekst prozatorski opisuje magiczną wizję poetki dotyczącą spaceru ulicą Staromiejską w Sandomierzu. Ukazuje silną więź jaka łączy ją z naszym miastem i z jego wyjątkowymi miejscami, które utrwaliły się w jej pamięci. Oto cała treść rękopisu:

Autor: Henryk Cichocki (1952-2011)
Miejscowość: Ostrowiec Świętokrzyski, l. 90. XX w.
Nr inw.: MOS/E/1667/1-5
Materiał: drewno, polichromia
Wymiary: koszyk – dł.18 cm; wys. całkowita 14,7 cm; szer. 12 cm; gł. 3 cm; wysokość pałąka 8,8 cm; jajko/pisanka – dł. 6,5 cm  
Dar pozyskany w 2019 roku 

Kompozycja rzeźbiarska wykonana w drewnie, zdobiona wielobarwną polichromią. Składa się z koszyczka z wysokim pałąkiem i czterech luźnych, różnobarwnych „pisanek”. Koszyk kształtu owalnego, wystrugany z jednego kawałka drewna, po stronie zewnętrznej pomalowany na kolor niebieski i zielony, ozdobiony dookolnymi, żółtymi kropkami oraz ornamentem roślinnym złożonym z białych główek kwiatowych z czerwonymi środkami. Małe kwiatuszki na płaskiej, zielonej krawędzi koszyka przedstawione w ujęciu schematycznym. Dookolny, płytki żłobek /po stronie zewnętrznej/ rozgranicza kolor niebieski od zielonego.

Forma: drapacz z łukowatym i niskim drapiskiem
Numer inwentarzowy: MZS/AW/599
Wymiary: długość – 51 mm; szerokość – 40 mm; grubość – 8 mm
Surowiec: krzemień świeciechowski
Chronologia: neolit – kultura pucharów lejkowatych (IV tysiąclecie p.n.e.)

Kolejnym prezentowanym w danym miejscu zabytkiem krzemiennym jest wyrób z miejscowości Jasice, gm. Wojciechowice. Miejscowość ta była już wspominana przy okazji opisywania półwytworu siekiery z krzemienia pasiastego.

W przypadku tegoż znaleziska pojawia się po raz kolejny osoba darczyńcy. Idzie w tym przypadku znów o Zbigniewa Lenartowicza, który do kolekcji muzeum PTK w Sandomierzu, przed II wojną światową, przekazał bardzo dużą liczbę zabytków.

Jadwiga Prandota Trzcińska (1933-2005)
Grafika "Sandomierz"
Datowanie: 1960 r.
Technika: litografia, papier
Wymiary: wys. 49 cm, szer. 38 cm
Muzeum Zamkowe w Sandomierzu
Nr inw.: MS-546/s
Obraz został zakupiony od autorki w 1983 r.

Marzec to dobry czas na przypomnienie roli kobiet w świecie, historii, w życiu rodzinnym i kulturalnym. Dziś dostęp do uczelni także tych artystycznych mamy wszyscy, ale nie zawsze tak było. Jeszcze w początkach XX w. kobiety nie mogły oficjalnie studiować na ASP. Swoją twórczość rozwijały na odrębnych kursach, prowadzonych często przez czołowych artystów epoki. Dopiero w pierwszej połowie poprzedniego stulecia ta sytuacja zaczęła ulegać zmianie. Obecnie możemy podziwiać dzieła wielu ciekawych artystek, choć nie wszystkie cieszą się dużą popularnością.