Autor: Andrzej Tkacz

Miejscowość: Sandomierz

Materiał: drewno lipowe

Technika: rzeźba w drewnie

Wymiary:  wysokość całkowita 25,5 cm; podstawa: szerokość 6-6,5 cm, głębokość 9,0 cm,  wysokość max. 4,0 cm

Zakup w 1970 r.

Nr inw. MS-186/e

Kobieta z konewkami – wolnostojąca, pełnoplastyczna rzeźba figuralna – jednopostaciowa, wykonana w drewnie lipowym przez Andrzeja Tkacza – rzeźbiarza z Sandomierza (1913-2012). Kobieta przedstawiona została w pozycji wertykalnej, w ujęciu en face. Charakteryzuje ją dynamiczna postawia ciała – uchwycona w trakcie ruchu. Bryła pracy miejscami otwarta – wyodrębnione kończyny dolne i górne. Ręce wyprostowane, opuszczone wzdłuż pochylonego do przodu i skierowanego w prawą stronę tułowia. Postawa ciała przyjęta pod wpływem ciężaru niesionych konewek, które tworzą zwartą bryłę z długą spódnicą. Kończyny dolne uchwycone w trakcie marszu. Prawa noga wysunięta do przodu, przednia część buta wystaje poza krawędź podstawy. Lewa kończyna z delikatnie uniesioną do góry piętą znajduje się w tyle sylwetki. Stopy obute, umieszczone na czworobocznej podstawie z nieregularnie uformowaną płaszczyzną górną. Na spodzie podstawy autor zamieścił sygnaturę (odręczny podpis wykonany granatowym atramentem) „Tkacz A Sandomierz”. Kobieta ubrana jest w kaftan z długimi rękawami, zapięty z przodu na rząd trzech dużych guzików oraz w długą, marszczoną w pasie spódnicę (pionowe żłobienia drewna odzwierciedlają fałdy tkaniny). Głowę okrywa chustka złożona w trójkąt i zawiązana pod szyją. Spod spódnicy wystają masywne buty z cholewkami i niskimi obcasami. Twarz kobiety pociągła, z zaznaczonymi łukami brwiowymi, przymrużonymi oczami, stosunkowo dużym i szerokim nosem oraz wąskimi ustami. Spod chustki wystają dwa małe pasemka włosów, z układu których można wywnioskować, iż przedziałek fryzury biegnie przez środek głowy. Podczas obróbki drewna lipowego rzeźbiarz posługiwał się prostymi narzędziami – nożykiem, dłutkami oraz ołówkiem, którym kreślił kontury. Ślady ich użytkowania widoczne są na całej płaszczyźnie pracy. Rzeźba została utrzymana w naturalnej kolorystyce drewna, podobnie jak wiele innych prac artysty, które znajdują się w zbiorach Działu Etnograficznego Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. Zabytek był eksponowany na wystawie czasowej pn. „100 lat Muzeum Okręgowego w Sandomierzu 1921-2021”, zorganizowanej z okazji 100. rocznicy istnienia naszego Muzeum (2021).

Andrzej Tkacz (1913-2012) – lokalny artysta, rzeźbiarz ludowy (samouk), gawędziarz, autor wierszy. Tworzył pełnoplastyczne prace przestrzenne, płaskorzeźby o tematyce sakralnej i świeckiej (krucyfiksy, postacie świętych, figury Chrystusa Frasobliwego i Piety, postacie legendarne, historyczne itp.). W drewnie utrwalał dzieje Sandomierza, życie codzienne jego mieszkańców. Prace bardzo często pokrywał wielobarwną polichromią. Rekonstruował drewniane elementy wystroju wnętrz kościelnych. Rzeźby artysty znajdują się w muzeach państwowych, zbiorach prywatnych i kościelnych.

Opracowała: Iwona Łukawska

Fot. Marek Banaczek