Srebrny, dziewięcioramienny świecznik żydowski o wysokości 73 cm i szerokości ramion wynoszącej 40 cm. Kandelabr wykonany w Warszawie w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Zdobiona, kwadratowa podstawa świecznika zwęża się ku górze i przechodzi w element o kształcie sześcianu. Wychodzący z podstawy smukły trzon zwieńczony jest małym owalnym zdobieniem. Od trzonu, na poziomie 2/3 jego wysokości, odchodzi prostopadle osiem ramion – cztery po lewej i cztery po prawej stronie. Ramiona ustawione są w jednej płaszczyźnie, każde jest dwukrotnie zgięte pod kątem 45 stopni. Wieńczą je niewielkie kielichy do mocowania świec. Pośrodku, od trzonu odchodzi jedno dodatkowe ramie – tzw. szames. Znajduje się w płaszczyźnie prostopadłej do pozostałych ramion. Po drugiej stronie trzonu zawieszony jest mały ozdobny dzbanuszek z esowatym uszkiem.
Kandelabr został odnaleziony w 1968 r. podczas prac górniczych pod kamienicą Oleśnickich w Sandomierzu. Przed wojną kamienica należała do żydowskiej rodziny Nussbaumów. Prawdopodobnie w chwilii zagrożenia w piwnicy budynku ukryto cenne judaika. Przed II wojną światową społeczność sandomierskich Żydów stanowiła jedną trzecią ogólnej liczby mieszkańców.
Chanuka – Święto Świateł – to doroczne święto żydowskie trwające osiem dni, począwszy od 25 dnia miesiąca kislew (według kalendarza żydowskiego). Upamiętnia ono ponowne poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej w roku 165 p.n.e. Z Chanuką związany jest rytuał zapalania świateł, świec lub lampek oliwnych, umieszczonych na specjalnym chanukowym świeczniku – chanukiji.
Według Talmudu chanukowy świecznik powinien być ustawiony na zewnątrz domu, ewentualnie w pobliżu drzwi lub okna, aby „upubliczniać cud”, a płomień nie powinien się na nim palić krócej niż pół godziny dziennie. Pierwszego dnia, po zachodzie słońca zapala się pierwszą święcę, drugiego dnia dwie i każdego dnia o jedną więcej, aż do dnia ósmego.
* * * * *
Audiodeskrypcja powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
