Wystawa prezentuje plon ostatnich dwóch lat intensywnych starań w realizacji głównej muzealnej misji. Zgromadzono na niej obiekty pozyskane w wyniku przekazów, zakupów, bądź darów i wpisanych do inwentarza sandomierskiego Muzeum Zamkowego w latach 2020-2021.

W Dziale Sztuki znalazło się w tym okresie dużej klasy dzieło, czyli „Jeździec na siwym koniu” Piotra Michałowskiego. Muzeum może pochwalić się pracami Macieja Topolskiego, Jana Nepomucena Lewickiego, Stanisława Kamockiego, czy Zdzisława Lenartowicza, oraz zbiorem plakatów Alfreda Hałasy. Nowe obiekty wzbogaciły także zamkową kolekcję sreber – przedmioty światowej sławy złotnika Josefa Carla Klinkoscha oraz wyroby rzemieślników berlińskich.

Dział Historii pozyskał m. in. brakteat z kroczącym orłem, wybitym w Sandomierzu za czasów Władysława Łokietka oraz dokumenty dotyczące Sandomierszczyzny z XVIII, XIX i XX wieku, w tym pismo kasztelana sandomierskiego Pawła Popiela oraz pochodząca z okresu II wojny światowej karta zwolnienia z więzienia sandomierskiego (mieszczącego się wówczas w Zamku).

Z kolei Dział Literatury prezentuje na wystawie przede wszystkim zabytki epistolarne: listy związanej z Sandomierzem poetki i tłumaczki Ludmiły Marjańskiej, jak również listy Marii Iwaszkiewicz, córki Jarosława. Ich dopełnieniem są rękopisy Wincentego Burka i Stanisława Młodożeńca.

TEATR JAK UCZTA to tytuł wystawy poświęconej kieleckiemu aktorowi Edwardowi Kusztalowi, który stworzył setki niezapomnianych ról teatralnych w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, za które był wielokrotnie nagradzany – przez publiczność i dziennikarzy nagrodą „Dzikiej róży” oraz dwukrotnie przez tygodnik „Polityka” jako najlepszy aktor teatralny w Polsce. Aktor został uhonorowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaczeniem GLORIA ARTIS. Był również aktorem filmowym. W filmie polskim zagrał kilkadziesiąt razy u takich reżyserów, jak Andrzej Barański, Feliks Falk, Agnieszka Holland, Janusz Kidawa i innych. Na część wystawową składają się fotogramy z ról teatralnych, projekty scenografii, kostiumów oraz zabytkowe teatralia. W przestrzeni ekspozycji znajduje się także oryginalna i zjawiskowa suknia teatralna Niny Andrycz, pochodząca z kolekcji Teatru Wielkiego – Muzeum Teatralnego w Warszawie.

Wystawa została zorganizowana we współpracy z Fundacją im. Edwarda Kusztala.

Sala edukacyjna (II piętro), Muzeum Okręgowe

Zamek Królewski w Sandomierzu

1 – 29 października 2021

Wystawa 100 lat Muzeum Okręgowego w Sandomierzu 1921-2021 wieńczy obchody jubileuszu stulecia Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, będącego bezpośrednim kontynuatorem tradycji przedwojennego Muzeum Ziemi Sandomierskiej i powojennego Muzeum w Sandomierzu. Celem wystawy jest prezentacja najciekawszych, a rzadko eksponowanych obiektów ze zbiorów własnych Muzeum, które charakteryzują dotychczasowe, niekiedy dość trudne losy tej instytucji.

Wystawa dzieli się na pięć części, odpowiadających pięciu obecnie funkcjonującym działom merytorycznym: Archeologii, Historii, Literatury, Etnografii i Sztuki. Na wystawie 100 lat Muzeum Okręgowego w Sandomierzu 1921-2021 będzie można zobaczyć zarówno wybór pierwszych przedwojennych obiektów etnograficznych ze zbiorów Muzeum Ziemi Sandomierskiej, jak również rekonstrukcję propagandowej ekspozycji ze zlikwidowanej Zagrody Pamięci Narodowej w Wiktorynie koło Ożarowa, będącej przykładem ideologicznego wykorzystywania muzeów w okresie PRL. Na wystawie znajduje się również kilka znakomitych, a dotąd wiszących w magazynach płócien takich artystów jak Jacek Malczewski, Olga Boznańska, Wojciech Weiss, Teodor Axentowicz czy Jan Cybis, pozyskanych głównie w czasach, kiedy Muzeum było główną instytucją ochrony dziedzictwa w województwie tarnobrzeskim. Nie zabrakło również wyboru pamiątek po Jarosławie Iwaszkiewiczu, czy dopiero od niedawna stale eksponowanych szachów sandomierskich, które po zakończeniu wystawy jubileuszowej zyskają specjalnie im poświęconą salę ekspozycyjną. Wystawa ukazuje więc znaczną różnorodność kolekcji Muzeum, kształtowanej na przestrzeni ostatniego stulecia nie bez związku z aktualnymi perturbacjami politycznymi. Towarzyszy jej również prezentacja plakatów muzealnych, z najstarszymi pamiętającymi lata 80-te XX w.   

Wystawa zorganizowana przez Muzeum Okręgowe w Sandomierzu w związku z obchodami Roku Norwidowskiego w 2021 r. we współpracy z Biblioteką Diecezjalną w Sandomierzu. Ekspozycja, której zwornikiem jest podobnie rozumiane hasło „emancypacji kobiet” składa się z 2 części.

Pierwsza prezentuje jedyny sandomierski rękopis Cypriana Kamila Norwida: późną rozprawkę pt. „Emancypacja kobiet”, własność Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu. Utwór podsumowujący poglądy tego zaangażowanego, filozofującego poety nt. natury i wolności kobiet ilustrujemy reprodukcjami rysunków artysty.

Druga część ekspozycji przybliża postać Jadwigi Rostworowskiej z Popielów, jednej z ciekawszych, a zapomnianych uczestniczek polskiej debaty o tzw. kwestii kobiecej na przełomie XIX i XX wieku, przedstawicielki sandomierskiego ziemiaństwa związanej z pałacem w Kurozwękach koło Staszowa.

Ekspozycja potrwa od 16 września do 24 października 2021 r. w baszcie gotyckiej przy Sali Rycerskiej Zamku Królewskiego w Sandomierzu (I piętro).

Kuratorzy wystawy:

dr Mikołaj Getka-Kenig, dr Anna Kowalska-Różyło

Projekt graficzny:

Bogumiła Szlęk-Gancarz

Źródła reprodukowanych ilustracji:

Biblioteka Narodowa (Polona), S. J. Rostworowski, Monografia rodziny Rostworowskich lata 1386-2012, Warszawa 2013.