Wydarzenia

Wracamy wspomnieniem do spotkania, które odbyło się 31 stycznia w baszcie gotyckiej Zamku Królewskiego w Sandomierzu – pierwszego spotkania w ramach projektu „Styki Kultury – Kultury Styki” w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu. Naszym gościem była Pani Agnieszka Stempin z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, która od kilku lat współprowadzi badania nad średniowiecznym zestawem bierek szachowych, zwanym powszechnie Szachami Sandomierskimi, odnalezionym  w 1962 r. na terenie Wzgórza Świętojakubskiego w Sandomierzu. Zdaniem Agnieszki Stempin „najnowsze ustalenia pokazują, że Szachy Sandomierskie są XIII-wieczne, pochodzą z pierwszej połowy XIII wieku. Badania archeologiczne, które prowadziliśmy z Panem dr. hab. Markiem Florkiem w roku 2014 i 2015 doprowadziły do nowych ustaleń, były to badania weryfikacyjne.

Poniższy tekst stanowi formę podziękowania wszystkim tym, dzięki wsparciu i życzliwości, których mogłem zaprezentować w Krakowie swoje fotografie. Relacja byłaby jednak niepełna, gdybym nie napomknął o szczęśliwym zbiegu okoliczności, które w ogóle sprokurowały całe wydarzenie.

Ferie w naszym regionie niestety dobiegły końca, a żal jest tym większy, że dla nas był to czas pełen świetnej zabawy. Pierwszy tydzień poświęciliśmy starożytnym grom planszowym. W trakcie cyklu warsztatów „Zagraj w Muzeum. Historyczne gry planszowe” poznawaliśmy historię i zasady gier planszowych, których początki sięgają czasów starożytności, średniowiecza i czasów nowożytnych, takich jak Senet, Mehen, Pachisi, Młynek oraz Gęś. Teoria to nie wszystko – wykonaliśmy plansze oraz pionki do gry i próbowaliśmy swoich sił w rozgrywkach!

W piatkowy wieczór w Sali Rycerskiej Zamku Królewskiego w Sandomierzu zabrzmiały kolędy, gospel i pieśni patriotyczne. Anna i Jacek Przybyszowie, Sandomierski Chór Zamkowy „SAN-do-MIR” i Zespół Przelaski, oraz sandomierscy strzelcy i wielu, wielu gości wsparli zbiórkę pieniędzy na zabieg termoablacji wątroby dla brygadiera Adama Bidasa.

O Szczodrakach, podłaźniczce, kolędnikach oraz wielu innych tradycjach związanych ze świętami Bożego Narodzenia rozmawiamy przez cały grudzień podczas lekcji etnograficznych, które odbywają się na wystawie „Dawna wieś sandomierska” w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu.

Dzięki „podróży w czasie” przenosimy się wspólnie do starej chałupy, gdzie wisi u sufitu dekoracyjny „pająk” oraz podłaźniczka, pełniąca funkcję dzisiejszej choinki. Nasi mali goście mają okazję zobaczyć przykłady tradycyjnych ozdób choinkowych, które dawniej ludzie wykonywali samodzielnie w domach oraz usłyszeć o najważniejszych czynnościach przedświątecznych m.in. bieleniu izby czy wykonywaniu świątecznych ozdób i atrybutów. Dzieci poznają  genezę i znaczenie bożonarodzeniowych tradycji, m.in. układania siana na wigilijnym stole, zostawiania pustego miejsca dla nieznajomego gościa, pieczenia staropolskich pierników, dzielenia się opłatkiem oraz szczodrakami, a nawet o obrzędowych zabiegach związanych z zapewnianiem urodzaju w nowym roku.

Koncert „Zapomniane arcydzieła polskiej muzyki fletowej” odbył się 8 grudnia 2018 r. o godz. 18.00 w Sali Rycerskiej Zamku Królewskiego w Sandomierzu.

„Zapomniane arcydzieła polskiej muzyki fletowej” to projekt, w który zaangażowane są dwie artystki związane zawodowo z Krakowem. Flecistka Martyny Klupś-Radny jest absolwentką, a obecnie również doktorantką i wykładowcą Akademii Muzycznej w Krakowie. Artystka ukończyła Staż Artystyczny na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie, jest także laureatką konkursów ogólnopolskich i międzynarodowych. Za swoje dokonania artystyczne Martyna Klupś - Radny została nagrodzona licznymi stypendiami, w tym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Towarzyszyć jej będzie pianistka Wioletta Fluda – absolwentka Akademii Muzycznej w Krakowie, która jako solistka i kameralistka miała okazję zaprezentować się w wielu miejscach w kraju i za granicą, obecnie akompaniatorka w Operze Krakowskiej oraz na Akademii Muzycznej w Krakowie.

Dnia 6 grudnia 2018 roku, w siedzibie Muzeum Okręgowego w Sandomierzu udostępniona została do zwiedzania wystawa okolicznościowa pt. „Szopki bożonarodzeniowe różnych kultur”, przygotowana ze zbiorów Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach. Uroczystego otwarcia ekspozycji dokonał Dyrektor muzeum dr Dominik Kacper Płaza, w obecności licznie przybyłych gości. Iwona Łukawska kustosz Działu Etnograficznego, a zarazem kurator wystawy, przybliżyła uczestnikom wernisażu historię bożonarodzeniowej szopki oraz tradycji kolędniczych w Polsce. Utrzymana w świątecznej atmosferze ekspozycja, została bardzo ciepło odebrana przez gości.

Za nami ostatnie, siódme spotkanie z cyklu „Tadeusz Kościuszko – ostatni rycerz czasów nowożytnych” zorganizowane w ramach programu Patriotyzm Jutra. Młodzież szkół tarnobrzeskich i sandomierskich, która zebrała się 26 listopada 2018 r. w Sali Rycerskiej sandomierskiego Zamku Królewskiego miała okazję wysłuchać wykładu prof. dr. hab. Krzysztofa Skupieńskiego z Instytutu Historii Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej. Profesor opowiadał zebranym o mitach i legendach, którymi owiana jest postać Naczelnika i skonfrontował je z prawdą historyczną. Przed nami spotkanie podsumowujące projekt, które odbędzie się w drugim tygodniu grudnia.

Ku wspomnieniom, Ku pamięci. Koprzywnica w starych fotografiach i we wspomnieniach mieszkańców.

Dnia 16 października 2018 r., w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu w Koprzywnicy miała miejsce prezentacja albumu fotograficznego „Koprzywnica Patrzy/My. Koprzywnica w archiwalnych fotografiach i wspomnieniach mieszkańców”. Jest to efekt współpracy z mieszkańcami Koprzywnicy i okolic, której celem było odkrycie – nieobecnej w podręcznikach – lokalnej dwudziestowiecznej historii przez pryzmat fotografii. Obok zdjęć w publikacji znalazły się opowieści mieszkańców zebrane i opracowane przez Polę Rożek i Kazimierza Brzezińskiego. Licznie zgromadzeni we wtorkowy wieczór ludzie nie kryli zadowolenia, chętnie dzielili się wspomnieniami, rozmawiali, na wielu twarzach pojawiło się wzruszenie. Wszyscy otrzymali albumy oraz serię szesnastu pocztówek ze starymi fotografiami, stanowiącymi jego dopełnienie.

Wydarzenie było częścią projektu „Koprzywnica Patrzy/My - kontynuacje” realizowanego przez Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Koprzywnicy i dofinansowanego ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.

Już szósty raz spotkaliśmy się w Muzeum Okręgowym w sandomierskim Zamku Królewskim, by porozmawiać o niezwykłym Człowieku Idei – Tadeuszu Kościuszce. Dnia 16 listopada tematem przewodnim wykładu z cyklu „Patriotyzm Jutra” był Kościuszko jako człowiek renesansu. O wszechstronnym wykształceniu Naczelnika i jego zamiłowaniu do szeroko pojętego humanizmu oraz idei wolności opowiedział zebranej młodzieży prof. dr. hab. Jarosław Czubaty z Instytutu Historii Uniwersytetu Warszawskiego.