wymiary: 13,5x8,4

czas powstania: 1970

Zbiory Działu Literatury MZS

nr inw. MLS/1183/4

Ta wysłana w styczniu 1970 r. z Meksyku pocztówka jest kolejnym obiektem z korpusu naszych sandomierskich stachurianów (porównaj), których adresatką pozostawała niezmiennie Zofia Bażant, polonistka, która – jak wspomina Ewa Bajkowska – „Stanowiła dla (…) uczniów niepowtarzalny autorytet, posiadając do tego cechy predestynujące: mądrość i prawość. (…) imponowała nam swoją wiedzą, bieżącą znajomością nowości literackich, rozległą korespondencją z wybitnymi przedstawicielami świata kultury”.

Wśród nich znalazł się również Edward Stachura, a przez niego także  jego żona, Zyta. To ona zapisała na prezentowanej pocztówce:

„Jestem dwa dni w Meksyku i jestem bardzo szczęśliwa, bo jestem ze Stedem.” Na końcu znalazł się też dopisek Stachury, w typowy dla niego sposób rozwijający standardowe życzenia noworoczne: „Wszystkiego dobrego i pięknego zawsze. Edward Stachura”.

Pisarz przebywał na stypendium w Meksyku w latach 1969/70 studiując literaturę na najstarszym uniwersytecie Ameryki Północnej: Narodowym Uniwersytecie Autonomicznym Meksyku. Jak podaje jego edytor, dr Jakub Beczek „Poeta spotkał się z żoną w Meksyku w styczniu 1970 r. Wspólnie zwiedzili m. in. San Luis Potosi, miasto Meksyk, Xalapę, Acapulco. (…) Ówczesne zapiski dziennikowe (…) wskazują na kryzys małżeński, ostatecznie zakończony rozwodem we wrześniu 1972 r.”. Jednak aż do tego czasu listy posyłane do Sandomierza pełne są ciepłych słów poety o żonie i jej o nim. M. in. tak pisze o debiucie Zyty, powieści „Najada”:  „została uznana przez jury Nagrody Macha za najlepszy debiut roku. Miło, że ktoś tam podziela moje zdanie.”(list z 7.07.1970).

Zyta Oryszyn to pseudonim literacki Zyty Anny Kaczyńskiej (1940-2018) z domu Bartkowskiej, w latach 1962-72 Stachura, autorki 7 powieści (m.in. Najada, Melodramat, Czarna iluminacja, Madam Frankensztajn, Ocalenie Atlantydy),  dziennikarki związanej od lat 80-tych z niezależną kulturą, tłumaczki,  członkini Polskiego PEN Clubu, odznaczonej Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, laureatki nagród literackich, w 2013 r. nominowanej do Nagrody Literackiej Nike za „Ocalenie Atlantydy”.

Bibliografia:

Oryszyn Z., Najada, Warszawa 1970

Oryszyn Z., Ocalenie Atlantydy, Warszawa 2012

Poremba-Wolkowa B., Nieznana przyjaźń E. Stachury, „Katolik” 1990 nr 6

Stachura E., „Chce się pisać dla takich ludzi…” Listy do Zofii Bażant, opracował i podał do druku Jakub Beczek; Wspomnienie Krzysztofa Burka (w:) „Twórczość” nr 7-8/2022

 „Zeszyty Sandomierskie” 2010 nr 30 (poświęcony Zofii Bażant)

Zyta Oryszyn w Słowniku „Niezależni dla kultury 1976–89”. [dostęp 2022-09-20].

Notę opracowała: Anna Kowalska-Różyło