Sandomierz – Wzgórze św. Jakuba

Średniowiecze

Wymiary: długość 78 mm, szerokość: 20 mm, grubość 5 mm

Nr inw.: MS-1243/a

Materiał: żelazo

Żelazne krzesiwo o prostokątnej ramie wykonanej ze sztabki o kwadratowym przekroju. Widoczne miejsce połączenia obu końców sztabki. Tego rodzaju krzesiwa występowały na ziemiach polskich przede wszystkim w okresie od połowy XI do XIV-XV wieku.

Do czasu upowszechnienia się zapałek w drugiej połowie XIX wieku, krzesiwa były podstawowym narzędziem do rozniecania ognia. W tym celu uderzano krzesiwem o krzesak (czyli kamień, zazwyczaj krzemień), a powstałe iskry kierowano na wysuszony łatwopalny materiał - hubkę (zwaną tak z uwagi na częste wykorzystywanie w tym celu wysuszonych grzybów). Jako materiał archeologiczny krzesiwa występują od okresu rzymskiego, a ich formy są jednym z wyznaczników przynależności chronologicznej.

Prezentowany zabytek został znaleziony w trakcie badań prowadzonych przez Jerzego Gąssowskiego w 1958 roku.

Bibliografia:

Mroczek R.: Późnośredniowieczne zabytki ruchome z badań na dziedzińcu głównym Pałacu Pod Blachą. Kronika Zamkowa 2007, Tom 1/2 (53/54), str. 60

Piotrowski M., Dąbrowski G.: Krzesiwa i krzesaki - przyczynek do badań nad krzesaniem ognia w starożytności oraz średniowieczu: (na marginesie badań archeologicznych na stan. 22 w Łukawicy, pow. lubaczowski). Archeologia Polski Środkowowschodniej, Tom 9 (2007) s. 231-242

Notę opracował

Piotr Werens