7 stycznia 2019 roku przypada dziewiąta rocznica śmierci Stanisława Szwarc-Bronikowskiego – wybitnego polskiego podróżnika, publicysty, reżysera i operatora filmowego. Stanisław Szwarc przyszedł na świat 1 marca 1917 roku w Górkach koło Klimontowa, tam też spędził dzieciństwo. Ukończył Szkołę Powszechną w Klimontowie, Gimnazjum i Liceum w Mielcu oraz Gimnazjum w Sandomierzu. Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego i w Wyższej Szkole Dziennikarstwa w Warszawie. W czasie okupacji aktywnie działał w ruchów oporu: ZWZ i AK (Związek Walki Zbrojnej, Armia Krajowa), był oficerem oświatowym 2 Pułku Piechoty Legionowej AK, dowódcą oddziału dywersyjnego i referentem Biura Informacji Propagandy 2 Dywizji AK. Założyciel i redaktor pism konspiracyjnych: Na posterunku, Strażnica, Zryw (1939-1945). Pod przybranym nazwiskiem Piotr Bronikowski działał w organizacji „Wolność i Niezawisłość” w woj. olsztyńskim (1945-1956), za co został trzykrotnie aresztowany i więziony (1946,1948, 1955). Redaktor tygodnika Dookoła świata (1956-1960), założyciel oraz prezes Spółki Mieszkaniowej Dziennikarz (1958-1960), długoletni redaktor TVP (1960-1995). Zrealizował przeszło sto filmów popularnonaukowych, o tematyce przyrodniczej, archeologicznej, etnograficznej, paleontologicznej, geologicznej, religioznawczej. Autor książek: Poszukiwanie zagubionych światów, Testament wieków, Żywy symbol kosmosu.
Odznaczenia:
Krzyż AK akcji "Burza"
Krzyż Walecznych - Londyn 1944
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari 1945
Złoty Krzyż Zasługi
Nagrody:
Przewodniczącego KRiTV w latach: 1970, 1974, 1977, 1990
"Złoty Ekran" tygodnika "Ekran" – 1973
Konkurs LOP za filmy ekologiczno-przyrodnicze TVP – 1 nagroda 1987, 1990
Festiwal filmowy w La Chapelle-Vercour (Francja) 1988 - 1 nagroda
Festiwal filmowy w Barcelonie (Hiszpania) 1989 - 1 nagroda za filmy speleologiczne
Festiwal "Ekofilm'92" – Grand Prix
Festiwal „Ekofilm'94” – nagroda specjalna
Nagroda im. Arkadego Fidlera Bursztynowy Motyl - 1996 za książkę - album Poszukiwanie zagubionych światów
Doroczna autorska nagroda historyczna Klio – 1997 za książkę Testament wieków
Laureat Super Kolosa (Kolosy) – 2003 za całokształt dokonań
Festiwal Mediatravel – 2005 nagroda im. Krzysztofa Kolumba, Columbus Award
National Geographic Travel – 2008 Grand Prix za wkład w poznawanie obcych kultur
W 2011 roku mieliśmy zaszczyt zorganizować Wieczór wspomnień o Stanisławie Szwarc- Bronikowskim, w którym udział wzięła Joanna Szwarc-Bronikowska – żona podróżnika ora wieloletni przyjaciel rodziny Cezary Łutowicz – znany sandomierskie złotnik. W 2012 roku Iwona Łukawska kustosz w Dziale Etnograficznym naszego muzeum zorganizowała dla młodzieży szkolnej i osób dorosłych Przegląd Filmów pt. Świat w obiektywie Stanisława Szwarc-Bronikowskiego. Przegląd prowadziła wspomniana Joanna Szwarc-Bronikowska oraz Jarosław Kret – znany dziennikarz telewizyjny, fotoreporter, prezenter pogody, autor książek i albumów (https://echodnia.eu/swietokrzyskie/swiat-w-obiektywie-stanislawa-szwarc-bronikowskiego-w-sandomierskim-zamku/ar/8416662).
Zdjęcia pochodzą z archiwum rodzinnego Joanny Szwarc – Bronikowskiej.
I.Ł.
