Projekt: Andrzej Heidrich
Wymiary: 6,5 x 6,5
Zbiory Działu Literatury MZS
Nr inw. MLS/8/1
Czas powstania: lata 60/70 XX w.
Technika zapisu: druk

Ekslibris to znak własnościowy książki. Zazwyczaj ma on charakter ozdobny i wykonany jest w technice graficznej, z imieniem i nazwiskiem właściciela księgozbioru, bądź też nazwą danej instytucji. Typowy ekslibris jest zazwyczaj małą, zadrukowaną karteczką przyklejoną do wewnętrznej strony okładki. W prostszej formie może być także w formie pieczątki. Poza funkcją estetyczną, posiada także właściwości informacyjne, identyfikacyjne i ochronne. Przeważnie zawiera w sobie symbolikę w postaci herbu, godła czy też motta. Najstarsze znane oznaczenia własnościowe na tekstach piśmienniczych pochodzą ze starożytnego Egiptu.

Ekslibris Jarosława Iwaszkiewicza zaprojektował znakomity grafik Andrzej Heidrich, który projektował i ilustrował książki dla Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” w Warszawie. Był on także autorem wielu projektów znaczków pocztowych, dokumentów i banknotów (Wielcy Polacy, Królowie i książęta polscy).

Tak o ekslibrisie napisała Barbara Stelingowska: „…jest szczególnym świadectwem pamięci, które można określić jako zjawisko literackie i kulturowe. Pamięci różnego rodzaju: zarówno o właścicielu oznaczonego księgozbioru, jak i o samym zbiorze oraz jego przynależności do określonej kultury charakteryzującej epokę, w której powstał. Staje się wyrazem szacunku, jakim darzone były (i są) księgi, a ponadto świadczy o wartości i wadze, jaką do nich przywiązywano”.

Ekslibris Jarosława Iwaszkiewicza przedstawia majestatyczną twarz kobiecą z bujną, wężową fryzurą, wpisaną w kształt harfy z imieniem i nazwiskiem właściciela.

Ekslibrysy Zbigniewa Jóźwiaka. Praca zbiorowa. Lublin 1979.

Ekslibris — znak własnościowy, dzieło sztuki. Studia i szkice. Red. Agnieszka Fluda-Krokos. Kraków 2019.

Iwaszkiewicz Jarosław, Aleja Przyjaciół, Warszawa 1984.

Iwaszkiewicz Jarosław, Księżyc wschodzi. Warszawa 1975.

Iwaszkiewicz Jarosław, Sprawy osobiste i inne wiersze rozproszone, Warszawa 2010.

Lewicka-Kamińska Anna, Nieznane ekslibrisy polskie XVI wieku w Bibliotece Jagiellońskiej, Kraków 1974.

Stelingowska Barbara, Ekslibris – artystyczna personalizacja, 2019, DOI: 10.18318.

Suma Tomasz, Sygnatury polskich twórców ekslibrisów od XIX wieku do współczesności, Warszawa 2013.

Opracował: Marcin Jerzyna