Nr. inw. MOS/H/3045

Srebro

Średnica 32,00 mm

Stempel lustrzany

Waga 14, 14 g

Projektant: Robert Kotowicz

Brzeg gładki

Emitent: Narodowy Bank Polski w Warszawie

Na awersie monety Katyń-Palmiry znajduje się podobizna Janiny Lewandowskiej i fragmenty „Bogurodzicy”, której tekst został umieszczony na dzwonie znajdującym się na cmentarzu w Katyniu.

Janina Lewandowska, była jedyną kobietą-żołnierzem, która została zamordowana w Katyniu. Fascynowało ją lotnictwo i spadochroniarstwo, przed wojną ukończyła również kurs radiotelegraficzny. We wrześniu 1939 r. dostała się do niewoli sowieckiej. Była więziona w Ostaszkowie i Kozielsku. Została zgładzona w kwietniu 1940 r., wśród około 20 tysięcy polskich obywateli przetrzymywanych przez NKWD. Jej czaszka została wydobyta podczas pierwszej ekshumacji dokonanej przez Niemców w 1943 r. i przewieziona do Wrocławia, po wojnie była ukrywana do 1997 r. przez profesora medycyny sądowej Bolesława Popielskiego i w 2005 r. pochowana w grobie rodzinnym w Lusowie koło Poznania.

Na rewersie monety znajduje się podobizna Agnieszki Dowbor-Muśnickiej wraz z cytatem wyrytym przez więźnia w jednej z cela alei Szucha w Warszawie: Łatwo jest mówić o Polsce. Trudniej jest dla niej pracować. Jeszcze trudniej umrzeć. A najtrudniej cierpieć. Agnieszka Dowbor-Muśnicka, została rozstrzelana i pochowana w zbiorowej, bezimiennej mogile w Palmirach w czerwcu 1940 r.

Siostry zostały upamiętnione na monecie o nominale 10 zł, wprowadzonej do obiegu przez Narodowy Bank Polski 19 marca 2020 r. Symbolizują one wszystkie ofiary zbrodni w Katyniu i Palmirach. Ojcem Agnieszki i Janiny był generał Józef Dowbor-Muśnicki.

Generał urodził się 25 października 1867 r. w Garbowie koło Sandomierza. W czasie powstania wielkopolskiego był dowódcą I Korpusu Polskiego w Rosji i Wojsk Wielkopolskich. Dowbor-Muśnicki należał do grona najwybitniejszych przywódców wojskowych w odradzającej się po zaborach Polsce. Jego dokonania miały znaczący wpływ na ustanowienie granic odrodzonej Rzeczypospolitej i formowanie Wojska Polskiego.

Dział Historyczny MZS

Fotografie: Sylwia Mroczka