2
2

Ks. Jan Twardowski: Na drodze krzyżowej

Wielkość liter

Ks. Jan Twardowski: Na drodze krzyżowejautor: Ks. Jan Twardowski

wymiary: 14,8x21

czas powstania: k. XX w.

Zbiory Działu Literatury MZS

nr inw. MLS/2496

Po spotkaniu literackim w sandomierskim Muzeum ks. Jan Twardowski (1.06.1915-18.01.2006), jak mieli to w zwyczaju goście „Górki Literackiej”, przekazał do naszych zbiorów kilka rękopisów. Wśród pozyskanych utworów jest właśnie prezentowany wiersz: Na drodze krzyżowej.

Jedną z charakterystycznych cech ujmująco franciszkańskiej z ducha twórczości tego najbardziej znanego współczesnego księdza-poety jest zestawianie, czy wręcz zderzanie w utworach utrwalonego tradycją religijną „dziania się” (np. mszy, modlitwy czy jakiegoś nabożeństwa) z potokiem typowego, codziennego życia, często w innych utworach także dziecięcego. W rezultacie zderzenia tych dwóch perspektyw: podniosłej, obrzędowej, tradycyjnie przeżywanej religijności i nurtu powszednich spraw i zwykłych zachowań codziennego życia przedstawiane w wierszu wydarzenia religijne stają się  bliższe, bardziej po ludzku zrozumiałe i też bardziej angażujące. Dzieją się nie gdzieś – dawno i daleko, ale tu i teraz, także postacie biblijne zyskują więcej zwyczajnych, ludzkich cech (św. Jan „się denerwuje”, Nikodem jest podziębiony i ochrypły). W prezentowanym wierszu owo „zderzenie” perspektyw staje się wręcz osią konstrukcyjną utworu: stacja XIII – Jezus z krzyża zdjęty – następuje już po kulminacyjnej scenie ofiary na krzyżu, dokonało się. Emocje opadają, pozostaje rozpacz, smutek, żal – ale męka Chrystusa na drodze krzyżowej skończona, panują cisza i bezruch – już nic nie można zrobić.

A w wierszu ks. Twardowskiego:

Stacja trzynasta - nagle zamieszanie
skąd tu się wzięła znowu Weronika
niewiasty powróciły i jak przedtem płaczą
ludzi widać wciąż z bliska samotność z daleka
i rzewność tak jak w domu kiedy dobre ręce
cyfrują dziecku zabawny serdaczek
Jan się denerwuje - tyle kobiet naraz
tu Matka Boska - mówi
ma być tylko sama
i przystanek bez ławki deszcz od czwartku chlapie
Nikodem źle wygląda ochrypł od wyjaśnień
wielu głowę straciło                                                                                                                                         
tylko śmierć zaradna
przyszłyśmy choć na chwilę po to by zapytać
czy można serce zdjąć naprawdę z krzyża

Gdy przyglądamy się trudno czytelnemu zapisowi rękopisu, uzupełnieniom wersów, zwalniamy z konieczności tok lektury i wieńczące utwór pytanie: czy można serce zdjąć naprawdę z krzyża otwiera czytelnika na głębszą jeszcze refleksję i nad ofiarą Chrystusa, i nad własnym życiem.

I tak pojmował swą twórczość ks. Jan Twardowski, duszpasterz warszawskich środowisk twórczych i szczególnie lubiany katecheta dzieci i młodzieży, który – wykorzystując tytuły niektórych jego dzieł –  używając „niebieskich okularów” nikogo „nie przychodził nawracać”, za to ukazywał „znaki ufności” i „uśmiech Pana Boga” opowiadając i życiem świadcząc, że Boża „miłość miłości szuka” i "Bóg prosi o miłość". Taką postawą pocieszał, pomagał i do wiary prowadził wielu, wśród nich m.in. poetkę Annę Kamieńską.

W kontekście naszego rękopisu warto też przypomnieć książkę z tekstami ks. Twardowskiego o wymownym tytule: Miłość na śmierć nie umiera. Rozważania na drodze krzyżowej, w której jest także takie, które składa się wyłącznie z jego wierszy.

Bibliografia:

Twardowski J., "Znaki ufności", Kraków 1970

Twardowski J., "Niebieskie okulary", Kraków 1980

Twardowski J., "Nie przyszedłem pana nawracać. Wiersze 1937-1985". Wybór i opracowanie J. Giebułtowicz, Warszawa 1986

Twardowski J., "Uśmiech Pana Boga". Wiersze dla dzieci, Warszawa 1991

Twardowski J., "Bóg prosi o miłość". Kraków 1998

Twardowski J., "Miłość miłości szuka". Wiersze 1937-1998. T. I-II. Zebrała, opracowała, posłowiem i kalendarium opatrzyła A. Iwanowska, Warszawa-Poznań 1999

Twardowski J., Miłość na śmierć nie umiera. Rozważania na drodze krzyżowej. Wybór i opracowanie A. Iwanowska, Pelplin 2020

Smaszcz W., "Ks. Jan Twardowski - poeta nadziei. Życie i twórczość". Unikat, Białystok 2003

Zarębianka Z., "Poezja wymiaru sanctum: Kamieńska, Jankowski, Twardowski", Lublin 1992

Kowalewska-Dąbrowska J., "Językowy obraz Boga i człowieka w poezji Jana Twardowskiego", Gdańsk 2006

Notę opracowała: Anna Kowalska-Różyło

Wirtualny spacer po wystawie OD PIASKU DO SZKŁA

7 MKiDN

10 patriotyzm

4 tripadvisor

Krzemień pasiasty w biżuterii i małych formach złotniczych

5 Bonum Publicum

5 Bonum Publicum

6 Pamiętnik Sandomierski

Godziny otwarcia Muzeum:

W sezonie turystycznym 
(1 kwietnia - 30 września)

 bip muz

Cennik biletów:

Bilet normalny: 20 zł
Bilet ulgowy: 12 zł
Bilet grupowy normalny z przew. MZS: 15 zł
Bilet grupowy ulgowy z przew. MZS: 10 zł
Bilet rodzinny (maks. 5 osób (2+3): 55 zł

 

 

 dostepnosc

© 2022 Muzeum Zamkowe w Sandomierzu. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Łącznie ilość odwiedzin:13190093

Obecnie na stronie 249 gości