2
2

Sztabkowa kostka do gry

Wielkość liter

Foto 01: Kość do gry, Grzybów st. 1. Fot. P. Werens.Grzybów, gm. Staszów, st. 1

kultura przeworska (okres wpływów rzymskich)

nr inw.: MS-1658/1/a

wymiary: 39 x 6 x 5 mm

materiał: kość

 

 

W kości grają – czemu może się zdziwisz – na trzeźwo i na poważnie, wygrywając i przegrywając z taką lekkomyślnością, że gdy już nic im nie zostanie, ostatnim rzutem grają o własną wolność. Zwyciężony idzie w dobrowolną niewolę: choć młodszy i silniejszy, pozwala się związać i wystawić na sprzedaż. Jest w tym jakaś niedorzeczna zawziętość, którą oni zwą wiernością zobowiązaniom. (Publiusz Korneliusz Tacyt: Germania)

Foto 02: Kość do gry, Grzybów st. 1. Układ oczek 0-3-4-6. Fot. P. Werens.Kostka do gry znaleziona podczas badań prowadzonych przez K. Garbacza na cmentarzysku z okresu wpływów rzymskich, odkryta w warstwie z resztkami ciałopalenia.

Średnica oczek mierzy 4 mm. Kombinacja ich układu na bokach kostki to 0-3-4-6 (brak oznaczeń na krótszych bokach). Jest to najczęściej spotykana kombinacja wśród znalezisk kości do gry z terenu ziem polskich.

W pierwszych wiekach naszej ery gra w kości należała do najpopularniejszych rozrywek Rzymian. Sztabkowe kości są także najstarszymi dowodami uprawiania gier na ziemiach dzisiejszej Polski. Występują często w towarzystwie astragali, przede wszystkim w bogato wyposażonych grobach mężczyzn o prawdopodobnie wysokim statusie społecznym.

Rys. 01:  Kość do gry, Grzybów st. 1. Rys. P. Werens.Przypuszcza się, że gra w kości miała w tym czasie znaczenie nie tylko rozrywkowo-hazardowe, ale również magiczno-religijne.

 

Bibliografia:

Garbacz, K.: Grzybów, gm. Staszów, woj. tarnobrzeskie. Stanowisko 1. Informator Archeologiczny: badania 20, 92-93, 1986, str. 92-93

Stempin A. (red.): Magia Gry: Sztuka Rywalizacji, Poznań 2012, str. 17-21

Szpondowski P.: Sztabkowate kostki do gier w okresie wpływów rzymskich na terenie ziem polskich, Akademickie Zeszyty Naukowe PIAST (Ratyński M., Skolarski E.M. red.), Warszawa 2017, str. 321-351

Tacyt Publiusz Korneliusz: Germania, rozdz. XXIV

Notę opracował

Piotr Werens

Wirtualny spacer po wystawie OD PIASKU DO SZKŁA

7 MKiDN

10 patriotyzm

4 tripadvisor

Krzemień pasiasty w biżuterii i małych formach złotniczych

5 Bonum Publicum

5 Bonum Publicum

6 Pamiętnik Sandomierski

Godziny otwarcia Muzeum:

W sezonie turystycznym 
(1 kwietnia - 30 września)

 bip muz

Cennik biletów:

Bilet normalny: 20 zł
Bilet ulgowy: 12 zł
Bilet grupowy normalny z przew. MZS: 15 zł
Bilet grupowy ulgowy z przew. MZS: 10 zł
Bilet rodzinny (maks. 5 osób (2+3): 55 zł

 

 

 dostepnosc

© 2022 Muzeum Zamkowe w Sandomierzu. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Łącznie ilość odwiedzin:13190042

Obecnie na stronie 255 gości