Jerzy Ćwiertnia (1928-2009)

Kamień i obłok I, 1994

Sygn.: l. d.: „Jerzy Ćwiertnia”; na odwrocie autorski opis  czarną farbą: JERZY ĆWIERTNIA/1994/KAMIEŃ I OBŁOK

Olej na płótnie

231 x 91 cm 

Dar autora 1999  (Jerzy Ćwiertnia, Warszawa)

Muzeum Okręgowe w Sandomierzu, nr inw.: MS-1772/s

       Kompozycja w formie mocno wydłużonego prostokąta.  W abstrakcyjnej przestrzeni można wyróżnić jedynie dwa elementy: nienaturalny w kształcie obłok  i stanowiący jego odbicie w dolnej części płótna kamień. Powierzchnię wokół głównych  motywów wypełnia dynamiczny układ barwnych plam z przewagą fioletów, różu i szarości.

         W 2. połowie lat 90.XX wieku Jerzy Ćwiertnia stworzył kilka wersji tzw. pejzażu filozoficznego, mistycznego, odrealnionego, z powracającym motywem kamienia i obłoku. Zestawiał w nim elementy „niebiańskie” i „ziemskie”, wskazując z jednej strony na różnice, z drugiej  na ich komplementarne relacje w obszarze wspólnej rzeczywistości duchowej. Pejzaże z tego cyklu, zdają się być potwierdzeniem immanentnej jak i  transcendentnej jedności wszechświata.

Jerzy Ćwiertnia

(ur. 9. I. 1928 w Kielcach – zm. 2.V. 2009  w Warszawie)

Malarz, grafik, publicysta, poeta, filozof, od dzieciństwa wegetarianin. W 1944 wywieziony na przymusowe roboty do Rzeszy.  Po wyzwoleniu przebywał we Francji, a po powrocie do kraju rozpoczął studia artystyczne na Wydziale Malarstwa warszawskiej ASP w pracowni Aleksandra Rafałowskiego (1947-1953). Uczestniczył w ogólnopolskiej wystawie sztuki młodych „Arsenał 55”; zilustrował również pierwszą książkę Marka Hłaski /”Pierwszy krok w chmurach”/. Jako redaktor graficzny i publicysta współredagował czasopismo „Po prostu” (1955-1957), a  po jego zawieszeniu, na blisko 10 lat porzucił malarstwo  dla studiów nad filozofią i religiami Indii i Dalekiego Wschodu oraz nauki sanskrytu (pod kierunkiem profesora  bengalskiego, bramina Hiranmoy Goshala na Uniwersytecie Warszawskim). Do malarstwa powrócił ok. 1966.  Tworzył obrazy niemal bliskie abstrakcji, pełne napięć emocjonalnych, oparte na filozofii, symbolizmie i mistycyzmie. 

Bibliografia: 90 [Dziewięćdziesiąt]. Katalog wystawy jubileuszowej z okazji dziewięćdziesięciolecia Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, Sandomierz, 2011.

Wystawy: Dwa jest jedno, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Zamek, lipiec 1998-styczeń 1999;  Nabytki muzealne z lat 1994-1999, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Zamek, wrzesień 1999- luty 2000; Ewa i Jerzy Ćwiertnia. Malarstwo z kolekcji Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Zamek, luty-kwiecień 2004; Jerzy Ćwiertnia. Malarstwo. Wystawa jubileuszowa, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Zamek, kwiecień-czerwiec 2008; 90 [Dziewięćdziesiąt]. Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Zamek, październik 2011 - luty 2012.

Oprac.: Bożena Ewa Wódz