Leon Wyczólkowski (1852-1936)
Panorama Sandomierza 1925
Sygn.: p.d. „LWyczół 1925” [data słabo czytelna]
Akwarela/ pastel/ papier czerpany o wymiarach 36,0 x 96,0 cm
Muzeum Okręgowe w Sandomierzu, nr inw.: MS-62/s
Zakup 1970
Widok Sandomierza od strony skarpy wschodniej. Kadr obrazu obejmuje zabudowę Wzgórza Miejskiego na linii od katedry z dzwonnicą aż po ratusz i kamienice wschodniej pierzei rynku. Pośrodku czytelne są formy architektoniczne wikariatu, Domu Długosza i Collegium Gostomianum. Artysta wyjątkowo oszczędnie operował środkami malarskimi, wykorzystując w dużej mierze naturalne tło papieru.
Na trasie podróży artystycznych Leona Wyczółkowskiego, Sandomierz znalazł się dopiero w latach 20. XX wieku. Około 1924-1925 roku przebywał tu na plenerach prywatnych, korzystając z zaproszenia doktora Stanisława Krawczyńskiego, dyrektora sandomierskiego szpitala i senatora II RP. W 1925 roku odwiedził Sandomierz w towarzystwie swego dawnego ucznia, cenionego malarza i grafika Józefa Pieniążka (1888-1953). Podczas sandomierskich plenerów artysta poświęcił najwięcej uwagi widokom ogólnym - rozłożystym panoramom miasta w ujęciu wschodnim i zachodnim. Z pojedynczych zabytków architektury utrwalił kaplicę św. Barbary przy kościele św. Pawła oraz ratusz.
LEON WYCZÓŁKOWSKI
(ur. 11.IV. 1852 w Hucie Miastkowskiej k. Garwolina – zm. 27. XII. 1936 w Warszawie)
Malarz, grafik, rysownik i pedagog – jeden z czołowych przedstawicieli okresu Młodej Polski w nurcie malarstwa realistycznego. Profesor krakowskiej SSP (1895-1911), od 1934 prowadził katedrę grafiki SSP w Warszawie. Jego osobowość twórczą kształtowały studia w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Wojciecha Gersona, Antoniego Kamińskiego i Rafała Hadziewicza, kontynuowane w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych u Aleksandra Wagnera i w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u Jana Matejki. Dopełniały je podróże zagraniczne po Europie i wędrówki krajowe. Malował portrety, krajobrazy, sceny historyczne i rodzajowe, martwe natury, studia kwiatów. Osiągnął wielkie mistrzostwo w pastelu i akwareli, ale najwięcej energii twórczej i aż 35 lat swego życia poświęcił grafice.
Bibliografia:
- P r z a ł a, Nabytki Muzeum w Sandomierzu w zakresie malarstwa i grafiki, "Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego " t. 9 , Kraków 1975, s. 410 i in.; M. R u m i n, Zabytki Kielecczyzny w malarstwie, Kielce 1975, s. 62; E. J e ż e w s k a, Sandomierz w malarstwie i grafice, Sandomierz 1980, s. 10, poz. 47; 700 lat lokacji Sandomierza 1286-1986. Wystawa Muzeum Okręgowego w Sandomierzu w 1986 r. [oprac. F. Kiryk, J. Smuniewska], Kraków 1986, s. 4; B. E. W ó d z, Album widoków Sandomierza. Malarstwo grafika, rysunek XVII-XX w., Kielce 2001, s. 96 i 221, poz. 61; [Dziewięćdziesiąt]. Katalog wystawy jubileuszowej z okazji dziewięćdziesięciolecia Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, Sandomierz, 2011.
Wystawy:
Sandomierz w malarstwie i grafice, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Ratusz, lipiec-wrzesień 1980; 700 lat lokacji Sandomierza, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu, wrzesień-listopad 1980; Sandomierz w malarstwie i grafice, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Oddział Literatury im. J. Iwaszkiewicza, sierpień 1996-maj 1997; Dawne i współczesne widoki Sandomierza, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Ratusz, luty 1999- czerwiec 2000; Stary Sandomierz II. Malarskie portrety miasta (XIX-XX w.), Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Ratusz, luty-czerwiec 2005; Pokolenia - 400 lat Collegium Gostomianum. Wystawa jubileuszowa, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Ratusz, wrzesień 2002-styczeń 2003; 90 [Dziewięćdziesiąt]. Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - Zamek, październik 2011 - luty 2012.
Opracowanie: Bożena Ewa Wódz
