Materiał: czarny aksamit
Autor: nieznany
Nr inwentarzowy: MOS/E/1605
Zbiory Muzeum Okręgowego w Sandomierzu

Gorset pochodzi z lat’70 XX w. był używany przez dziewczynki, które tańczyły w zespole ludowym działającym przy szkole w Sandomierzu. Wykonany z czarnego aksamitu na żółtej podszewce, obszyty z przodu i z tyłu blado różową i błękitną wstążeczką. Ozdobiony kolorowymi cekinami i koralikami. Z cekinów wyszyte motywy kwiatowe (łącznie 4 kwiaty, po jednym na prawej i lewej stronie oraz 2 kwiaty z tyłu) Posiada 10 kaletek – u dołu.
Na ramionach po jednej białej, koronkowej kokardce. Gorset posiada 10 oczek, przez które przewlekano wstążeczkę/ sznurek umożliwiający zapięcie, związanie gorsetu. Dodatkowo
u góry ozdobne zapięcie z czterech sznurów koralików zakończonych haftką i czerwoną wstążeczką na jednym i drugim końcu, dokładnie: 22 czerwone koraliki, 22 zielone,
21 niebieskich, 29 srebrno – złotych (haftkę „zapinającą” przewlekamy przez czarny sznureczek).

Ze wspomnień mieszkańców Sandomierza wynika, że powszechne w XX w. było posiadanie stroju ludowego typu krakowskiego.[1] Ubierano w niego dzieci m.in. na procesje Bożego Ciała oraz inne ważne uroczystości np. patriotyczne, nawet jeśli dziecko nie należało do żadnego zespołu ludowego. Jak wspomina jedna z mieszkanek Sandomierza: strój krakowski był uważany jako strój narodowy, piękny, odświętny. Jak ktoś miał dziecko to miał i taki strój (Sandomierz, 2018). W zbiorach Muzeum Okręgowego znajdują się kopia fotografii z 21 maja 1923 r. wykonana w Sandomierzu na moment przed ważną uroczystością, o czym świadczy odświętny charakter stroju trojga dzieci. Jedna z dziewczynek jest ubrana w strój krakowski i trzyma w rękach koszyczek. Możemy przypuszczać, że dzieci miały za moment udać się na procesję Bożego Ciała.

Gorset jest jednym z najnowszych nabytków Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, przekazany w formie darowizny przez Sandomierzankę.

Bibliografia:

Anna Kowalska-Lewicka. Ludowy strój krakowski - strojem narodowym. „Polska Sztuka Ludowa - Konteksty”. T. 30 z. 2. 2, s. 67-74, 1976.

Barbara Bazielich, Kolory Europy. Odzież i stroje ludowe, Muzeum śląskie, Katowice, 2008, s. 67-71.

Janusz Kamocki, Atlas polskich strojów ludowych. Strój sandomierski, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław, 1957.

Kinga Kędziora - Palińska

[1] Janusz Kamocki podaje, że w XIX w. południowej części powiatu sandomierskiego oraz w północnej stopnickiego noszono na równi strój sandomierski, jak i krakowski. Proces zanikania sandomierskiego stroju ludowego rozpoczął się pod koniec XIX w. i trwał aż do pierwszej wojny światowej. Obecnie strój sandomierski obserwujemy u kilku zespołów śpiewaczo – obrzędowych w regionie powiatu sandomierskiego. Moda na ubieranie dzieci w strój krakowski w naszym regionie zanikła.. Dzieci biorące udział w procesji Bożego Ciała są ubierane w stroje komunijne lub inne odświętne.