Kultura – Interwencje

Narodowe Centrum Kultury

Od II poł. sierpnia 2019 r. pracownicy Dział Etnograficznego Muzeum Okręgowego w Sandomierzu realizują projekt pt. „Sandomierski EtnoDesign", dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura - Interwencje 2019 nabór II.

W ramach projektu wykonane zostaną rekonstrukcje odświętnych i codziennych strojów sandomierskich, które zaprezentujemy na wystawie czasowej. Ubiory wykona dr Maria Molenda w oparciu o publikację Janusza Kamockiego „Atlas Polskich Strojów Ludowych. Część 5. Strój sandomierski” oraz stroje znajdujące się w zbiorach naszego Muzeum. Tłem dla prezentacji ubiorów będą postery z informacjami na temat historii ludowego stroju sandomierskiego.

Projekt „Sandomierski EtnoDesign” to nie tylko dawne stroje ludowe, ale również współczesne wykorzystanie ich motywów w modzie codziennej. Dlatego wernisaż wystawy zostanie połączony z pokazem mody. Prezentacja zostanie zainspirowana dawnym wzornictwem, zaczerpniętym ze strojów Sandomierzaków i Lasowiaków, w połączeniu z nowoczesnym „spojrzeniem” na wykrój, styl, kolorystykę. Powstałe stylizacje staną się przyczynkiem do nowatorskiego promowania tradycji i obyczajowości wspomnianych grup etnicznych. Do współpracy zaprosiliśmy projektantkę Justynę Wesołowską.

Głównym celem projektu jest upowszechnienie wiedzy o stroju sandomierskim – elemencie lokalnego, materialnego dziedzictwa kulturowego. Pragniemy zachęcić artystów, twórców, rękodzielników do inspirowania się modą ludową, jej ciekawym wzornictwem i bogatą kolorystyką.

Konsultacje merytoryczne dotyczące projektu stroju sandomierskiego

19 sierpnia 2019 r. rozpoczęliśmy konsultacje w sprawie przygotowania projektów pięciu różnych strojów sandomierskich, które już niebawem będziecie Państwo mieli okazję zobaczyć w naszym Muzeum. Za projekty  i uszycie ubiorów odpowiedzialna jest dr Maria Molenda – historyk, kostiumolog, kostiumograf, absolwentka historii na Uniwersytecie Jagiellońskim, Prezes Fundacji Nomina Rosae, założycielka Domu Historii w Nowym Sączu. Pracę naukową łączy z pracą projektanta ubiorów i kostiumów. Projektuje kostiumy teatralne inspirowane historią i folklorem, ubiory współczesne, współpracuje także z filmem. Wykonane przez nią rekonstrukcje oraz kostiumy znajdują się na stałych ekspozycjach muzealnych w kraju i za granicą.

29 sierpnia 2019 r. mieliśmy przyjemność gościć w naszym Muzeum dr Marię Molendę wraz ze współpracownikami.

Podczas wizyty studyjnej połączonej z kwerendą ustaliliśmy zakres planowanych prac: rodzaj tkanin i ich kolorystykę, wzornictwo, rozmiary i kroje. Panie zdjęły miarę z jedynej zachowanej w Polsce sukmany męskiej, będącej elementem tradycyjnego odświętnego stroju sandomierskiego pochodzącego z XIX w. eksponowanej na stałej wystawie etnograficznej.

Zajęcia kreatywne dla  najmłodszych

 1 października mieliśmy przyjemność gościć dwie grupy „starszaków” z Przedszkola Niepublicznego „Różowy Słoń” oraz Przedszkola Samorządowego nr 3 w Sandomierzu.

W ramach realizacji projektu „Sandomierski EtnoDesign” Iwona Łukawska i Kinga Kędziora – Palińska zorganizowały  zajęcia kreatywne dla  najmłodszych mające na celu popularyzację stroju sandomierskiego oraz zwiedzanie stałej wystawy etnograficznej „Dawna wieś sandomierska”. Nasi mali goście poznali historię i poszczególne elementy stroju sandomierskiego oraz otrzymali edukacyjną kolorowankę ze strojem, która pomogła utrwalić zdobytą wiedzę. Podczas spotkania dzieci miały okazję nie tylko zobaczyć i dotknąć, ale również przymierzyć wybrane elementy rekonstrukcji stroju sandomierskiego.

Przedszkolaków, którym nie udało się uczestniczyć w naszych zajęciach zapraszamy do kasy muzealnej, gdzie bezpłatnie będą mogli otrzymać „Kolorowankę sandomierskiego stroju ludowego”.

Warsztaty etnograficzne

Czym różni się rogatywka od magiery? Czym charakteryzowała się sukmana męska? Dlaczego drużbowie weselni zakładali fartuch? Na te oraz wiele innych pytań odpowiedzieliśmy podczas warsztatów etnograficznych, które odbyły się 3 października 2019 r. w ramach realizacji projektu „Sandomierski EtnoDesign”.

Naszymi gośćmi były uczennice oraz uczniowie z klasy III A ze  Szkoły Podstawowej nr 3 w Sandomierzu oraz klasy V ze Szkoły Podstawowej nr 10 w Tarnobrzegu.

Iwona Łukawska przedstawiła prezentację na temat historii sandomierskiego stroju ludowego i omówiła poszczególne jego elementy. Kinga Kędziora-Palińska przygotowała zajęcia plastyczne, mające na celu wzmocnienie i utrwalenie zdobytej wiedzy. Spotkanie zakończyło się przymierzaniem poszczególnych elementów rekonstrukcji stroju sandomierskiego.

Naszym gościom dziękujemy za wspólnie spędzony czas i zapraszamy ponownie!

 Oficjalne zakończenie projektu „Sandomierski EtnoDesign” oraz Pokaz Mody

16 października 2019 r. o godz. 17.30 w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu odbył się wernisaż wystawy etnograficznej „Sandomierski strój ludowy” i oficjalne zakończenie projektu „Sandomierski EtnoDesign”  oraz Pokaz Mody Justyny Wesołowskiej
”Sandomierski EtnoDesign 2019. Moda codzienna i wieczorowa z regionalnym charakterem” z kolekcji Fundacji Ga Mon / Justyna Wesołowska.

Wydarzenie zostało podzielone na dwie części. W foyer sali rycerskiej dr Dominik Kacper Płaza – Dyrektor Muzeum okręgowego w Sandomierzu wraz z Kingą Kędziorą – Palińską oraz Iwoną Łukawską otworzyli wystawę „Sandomierski strój ludowy”. Po przywitaniu gości przez Dyrektora Muzeum, Kinga Kędziora – Palińska opowiedziała o idei projektu „Sandomierski EtnoDesign”, poszczególnych etapach jego realizacji oraz o wystawie, na której zaprezentowano 5 rekonstrukcji strojów ludowych: codzienny strój chłopca, odświętne stroje panny i kawalera oraz gospodarza i gospodyni. Ubiory powstały w pracowni dr Marii Molendy. Pani Doktor jest historyczką, kostiumografką, absolwentką historii na Uniwersytecie Jagiellońskim, a także Prezesem Fundacji Nomina Rosae, założycielką Domu Historii w Nowym Sączu. Wystawa czasowa „Sandomierski strój ludowy” to ubiory, ale również postery, które stanowią tło i historyczny komentarz do prezentowanych strojów. Wystawa powstała w całości w oparciu o publikację Janusza Kamockiego „Atlas Polskich Strojów Ludowych. Część 5. Strój sandomierski” oraz stroje znajdujące się w zbiorach naszego Muzeum.

Swoją obecnością zaszczycił nas wybitny etnograf wywodzący się z terenu Gminy Dwikozy – Pan  dr Janusz Kamocki, który opowiedział uczestnikom wydarzenia o historii stroju sandomierskiego oraz o badaniach i pracy nad publikacją.

Druga część wydarzenia otworzyła prezentacja sesji zdjęciowej autorstwa Renaty Trybuły z Lasowiackiego Fasion Street na Manhhatanie, wykonanej podczas  82. Parady Pułaskiego w Nowym Jorku. Suknie, w które były ubrane modelki pochodziły z kolekcji Justyny Wesołowskiej nawiązującej do kultury lasowiackiej.

Pokaz mody został zainspirowany dawnym wzornictwem, zaczerpniętym ze strojów ludowych Sandomierzaków i Lasowiaków, w połączeniu z nowoczesnym „spojrzeniem” na wykrój, styl, kolorystykę. Powstałe stylizacje stanowią przyczynek do nowatorskiego promowania tradycji i obyczajowości wspomnianych grup etnicznych. Prezentacje taneczne i wokalno-instrumentalne stworzyły niezwykle ciekawe dopełnienie pokazu mody pt. "Sandomierski EtnoDesign 2019. Moda codzienna i wieczorowa z regionalnym charakterem", z kolekcji Fundacji Ga Mon/ Justyna Wesołowska.

Za makijaże modelek odpowiedzialne były Ewelina Sudoł i Alicja Chmiel, o fryzury zadbali fryzjerzy studia INOA. Show taneczne przygotowała Justyna Kuchta, choreograf   i instruktor tańca, razem z Justyną na scenie zatańczyły również: Gabriela Kodyra i Julia Maszczak z Formacji Tanecznej Dance Mania. Modelki zostały ubrane nie tylko w wyjątkowe ubrania, ale również nietuzinkowe, ręcznie wykonane kolczyki nawiązujące do haftu lasowiackiego, które powstały w pracowni Donaty Marczak.

Podczas pokazu została zaprezentowana najnowsza kolekcja płaszczy, sukien i futer Fundacji Artystycznej Ga Mon. Całość w regionalnym, ale eleganckim charakterze nawiązującym do dawnego stroju sandomierskiego i lasowiackiego. Po zakończeniu wydarzenia goście mieli możliwość skorzystać z indywidualnych konsultacji z projektantką Justyną Wesołowską.

Autorami projektu są: Kinga Kędziora- Palińska i dr Dominik Kacper Płaza. Wystawę przygotowali: dr Dominik Kacper Płaza, Kinga Kędziora-Palińska, Elżbieta Kownacka i Iwona Łukawska.

Zarówno wystawa jak i pokaz mody zostały zorganizowane w ramach projektu pt. „Sandomierski EtnoDesign", który otrzymał dofinansowanie ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura – Interwencje 2019.  Projekt jest realizowany od 19 sierpnia do 31 października. Mamy jednak nadzieję, że nigdy się nie skończy, tzn. że popularyzacja wiedzy o sandomierskim stroju ludowym rozpoczęła się na nowo, a nasz projekt był tylko iskierką do tego, co dopiero przed nami. Głównym celem projektu jest upowszechnienie wiedzy o stroju sandomierskim – elemencie lokalnego, materialnego dziedzictwa kulturowego. Pragniemy zachęcić artystów, twórców, rękodzielników do inspirowania się modą ludową, jej ciekawym wzornictwem i bogatą kolorystyką, ale też pokazać, jak piękny był dawny strój sandomierski, dziś odtwarzany i wykorzystywany przez zespoły folklorystyczne, ale będący źródłem inspiracji dla artystów m.in. dla Justyny Wesołowskiej. 

Fotografie z pokazu mody AIR Lekka Fotografia, fot. z Otwarcia wystawy "Sandomierski strój ludowy Tygodnik Nadwiślański.

Relacje z wydarzenia pojawiły się w prasie, radiu i telewizji: Tygodniku Nadwiślańskim, iTV Wisła, Radio Leliwa, Radio Kielce.