Autor: Henryk Cichocki (1952-2011)
Miejscowość: Ostrowiec Świętokrzyski, l. 90. XX w.
Nr inw.: MOS/E/1614
Materiał: drewno, polichromia
Wymiary: wys. 44 cm; szer. 12 cm
Dar pozyskany w 2019 roku
Wolnostojąca rzeźba figuralna z kręgu sztuki ludowej. Św. Andrzej Apostoł został przedstawiony w całej postaci, w ujęciu frontalnym, w postawie stojącej na owalnej podstawie. Poza prawą ręką podniesioną do góry, pozostałe części ciała ściśle przylegają do siebie, przez co tworzą zwartą kompozycję. W lewej, zgiętej w łokciu ręce Święty trzyma zieloną gałązkę. Atrybut ten został prawdopodobnie zapożyczony z wizerunku św. Andrzeja Boboli. Długa szata koloru czerwonego w całości zakrywa nogi i stopy. W znacznej części jest ona przesłonięta niebieską tuniką, przerzuconą przez lewe ramię. Na wysokości kończyn dolnych duża litera „X” – symbol krzyża, na którym ukrzyżowano św. Andrzeja. Twarz i dłonie Świętego utrzymane w żółtej tonacji, oczy niebieskie, usta czerwone, włosy, zarost i łuki brwiowe barwy czarnej. Św. Andrzej został pokazany jako stosunkowo „młody człowiek”, w odróżnieniu od jego ikonograficznych przedstawień, gdzie spotykamy starszego mężczyznę o gęstych, siwych włosach i krzaczastej, siwej brodzie.
Henryk Cichocki (1952-2011) – urodził się w rodzinie chłopskiej w Opatowie. Edukację ukończył na poziomie 2 klasy szkoły średniej. Od 1979 roku kontynuował rodzinne tradycje rzeźbiarskie po dziadku Izydorze Lipcu (1899 – 1978) i wujku Stanisławie Lipcu (1921 – 1980). Mieszkał i pracował w Ostrowcu Świętokrzyskim. Był członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Z wielką pasją tworzył w drewnie prace głownie o tematyce sakralnej (kapliczki przydrożne z wizerunkiem Świętej Rodziny, Chrystusa Frasobliwego, świętych patronów, wizerunki Matki Boskiej z Dzieciątkiem, aniołki, inscenizacje bożonarodzeniowe i wielkanocne). Wykonywał również drewniane zabawki (koniki, króliki, ptaszki, kurczątka, figurki rycerzy, postacie w strojach ludowych, czarownice itp.). Rzeźby nader barwnie pokrywał farbami plakatowymi. Prace twórcy ludowego znajdują się w zbiorach muzealnych, kolekcjach prywatnych, w tym zagranicznych.
Św. Andrzej - pochodził z Betsaidy, był młodszym bratem św. Szymona Piotra i jednym z pierwszych uczniów Chrystusa. Za głoszoną wiarę chrześcijańską poniósł męczeńską śmierć na krzyżu w kształcie litery X. Do ukrzyżowania (głową w dół) doszło ok. 30 listopada 65 r. w Patras na Peloponezie (miejsce przechowywania relikwii Świętego). Wznoszone od wieków kościoły pod wezwaniem św. Andrzeja oraz nadawane dzieciom imiona świadczą o żywym kulcie Świętego w naszym kraju. Uważany jest za opiekuna małżeństw i orędownika zakochanych par. Imię Andrzej wywodzi się od greckiego słowa andreios – co znaczy „dzielny, mężny”.
Opracowała: Iwona Łukawska
