wymiary: 8,6x6,5
czas powstania: lata 60-te XX w.
Zbiory Działu Literatury MZS
nr inw. MLS/1945

Przedstawiana fotografia Edwarda Stachury (1937-1979), legendarnego barda, twórcy „poezji czynnej”, prozaika i tłumacza  oraz  Zyty Oryszyn (ur. jako Zyta Anna Bartkowska 1940-2018), żony poety w latach 1962 – 1972, także pisarki,  nazywanej przez niego w utworach Gałązką Jabłoni, została podarowana Muzeum przez Zofię Bażant i uzupełniła kolekcję korespondencji małżonków z tą cenioną sandomierską polonistką, osobą wielkiej mądrości i wielkiego serca, do której Stachura pisał m.in. „dużo dobrego zdrowia, szczęścia, wieczności właściwie życzę  Pani, nieśmiertelności, bo tacy ludzie jak Pani i jeszcze kilku powinni żyć wiecznie tak myślę” (list z 11.04.1965). 

Zofia Bażant, ucząc w II LO im. Tadeusza Kościuszki, prowadziła też Koło Polonistyczne, w ramach którego odbywały się m.in. spotkania z pisarzami.  22.11.1963 r.  gościł tam Edward Stachura, zachęcony do wizyty w Sandomierzu przez Krzysztofa Burka (ur. 1946), redaktora naczelnego „Zeszytów Sandomierskich”, ówczesnego studenta archeologii UW, poruszonego lekturą „Jednego dnia”: „duchowym napięciem, jasnym tonem, obrazem życia w bezustannej wędrówce przez „manowce” świata”.  Jego starszy brat, Tomasz Burek (1938-2017), zasłużony krytyk literacki i działacz opozycji demokratycznej w PRL, przekazał wymowne wspomnienie o małżeństwie Edwarda i Zyty Stachurów: „Jak na nich wtedy patrzyłem, to widać było, że do siebie pasują i że to jest coś dobrego – że oni jakieś dobro wywołują, oboje. Myślę, że wszystko zaczęło się walić od momentu rozwodu. Potem były jakieś gorączkowe poszukiwania „czegoś”, aż po tragiczny finał. Co dziś zostało ze Stachury? Na pewno taka czystość…”.

Korespondencję Edwarda Stachury do Zofii Bażant obejmującą lata 1963-1974 ze zbiorów naszego Muzeum opublikował właśnie w najnowszym numerze „Twórczości” 7-8/2022 Jakub Beczek, tam też znajdziemy wspomnienie Krzysztofa Burka przybliżające okoliczności pierwszego spotkania korespondentów. Wszystkie cytaty pochodzą z tego artykułu.

Bibliografia:
Beczek J.,  Teraz oto jestem. Edward Stachura we wspomnieniach, Warszawa 2020
Buchowski M., Buty Ikara. Biografia Edwarda Stachury, Warszawa 2014
Derecki M., Lubelskie lata Edwarda Stachury, Lublin 2009
Pachocki D., Stachura totalny, Lublin 2007
Pieszczachowicz J., Edward Stachura – łagodny buntownik, Kraków 2005
Stachura E., „Chce się pisać dla takich ludzi…” Listy do Zofii Bażant, opracował i podał do druku Jakub Beczek; Wspomnienie Krzysztofa Burka (w:) „Twórczość” nr 7-8/2022
Stachura E., Wszystko jest poezja. Opowieść rzeka, Poznań 1975
„Twórczość” nr 7-8/2022
„Zeszyty Sandomierskie” 2010 nr 30 (poświęcony Zofii Bażant)

Notę opracowała: Anna Kowalska-Różyło