Wymiary: wysokość całkowita: 170 cm, śr. dna 42 cm.
Fot. Roman Śmiechowski
Kazimierz Moszyński podaje, że wyplatanie znajduje nadzwyczaj rozległe zastosowanie w gospodarce ludowej Słowian, innymi słowy bardzo liczne działy tej gospodarki obfitują w plecione wyroby.[1]
Wśród nich ważne miejsce zajmowały dawniej przedmioty służące do przechowywania – m.in. kosze.
Prezentowanym „obiektem tygodnia” jest kosz wiklinowy znajdujący się w Zbiorach Działu Etnograficznego Muzeum Okręgowego w Sandomierzu. Wypleciony techniką żeberkowo - krzyżową z witek wiklinowych. Moszyński opisuje technikę krzyżową jako najpospolitszą i najpowszechniejszą we wszystkich krajach słowiańskich oraz w całej Europie.[2]
Przedmiot został zakupiony do zbiorów Muzeum w stanie niewykończonym w celu uwidocznienia etapów procesu wytwarzania tego rodzaju przedmiotów. Wykończone jest jedynie dno i część ścianek naczynia. Witki, tworzące żebra plecionki, związane są u góry witką. W części środkowej wspomniane żebra rozpostarte są obręczą wiklinową przywiązaną sznurkiem. Jak czytamy w karcie ewidencyjnej obiektu - W końcowym etapie wyplatania koszyka obręcz tę wyjmuje się. Kosze takie ( w stanie wykończonym) używane są najczęściej do przenoszenia ziemniaków.[3]
Prezentowany kosz wykonał w 1961 r. według tradycji rodzimej Jan Grębowiec z Bogorii Skotnickiej.
W karcie ewidencyjnej zanotowano: „Kosz ten wyplatał na swoje potrzeby. Sprzedażą tego rodzaju wyrobów nie trudni się”.
Opracowała: Kinga Kędziora-Palińska
[1] K. Moszyński, Kultura ludowa Słowian. Tom pierwszy. Kultura materuialna, Warszawa, 1967 (wydanie drugie), s. 329.
[2] Tamże, s.332.
[3] Kartę opracowała w 1970 r. Teresa Przała.