2
2

Projekt okładki do książki Stanisława Młodożeńca

Wielkość liter

Projekt okładki do książki Stanisława Młodożeńcaautor: Jan Młodożeniec

materiał: papier, tusz, gwasz

wymiary:  41,5 cm x 29,5 cm

czas powstania: ok. 1970

nr inw. MOS/224/ML/1

 

 

Projekt okładki książki jednego z najbardziej znanych polskich futurystów, Stanisława Młodożeńca, stworzony przez jego syna, Jana Młodożeńca, jednego z czołowych przedstawicieli tzw. polskiej szkoły plakatu. Widoczne są tu typowe  cechy charakterystycznego, łatwo rozpoznawalnego stylu Jana Młodożeńca: operowanie plamami żywych, czystych, nasyconych kolorów, zdolność zamykania treści w syntetycznym znaku, wysmakowana harmonia elementów i bardzo osobiste podejście do liternictwa – „słowo traktowane jest przez niego jako materiał graficzny, (…) wykonywał ręcznie liternictwo wierząc, że tak wykonana litera jest mocniej zwarta z ideą kompozycji. Litera i typografia odgrywały ważną rolę w jego twórczości. Przez użycie różnych krojów pisma i najprostszych ozdobników litery Młodożeniec tworzył ażurowe formy słów o wyraźnie lirycznej ekspresji.” (Gorządek E., Jan Młodożeniec). Wśród innych cech wyróżniających styl Jana Młodożeńca wymienia się jeszcze: obecną na wszystkich plakatach i w większości innych prac czarną, zdecydowaną, grubą linię konturu, ciepły humor, „liryczną ekspresję z odrobiną ludowej prostoty i naiwności. Twórczość Młodożeńca silnie tkwiła w rodzimej kulturze, a jednocześnie artysta posługiwał się językiem na wskroś nowoczesnym, inspirowanym różnymi trendami sztuki współczesnej (Leger, Picasso, Braque, Matisse, Klee).” (j.w.)

Jan Młodożeniec (8.11.1929-12.12.2000) to wybitny polski plakacista, grafik i malarz, studiował na ASP w Warszawie w katedrze Henryka Tomaszewskiego, jednego z twórców tzw. polskiej szkoły plakatu. Młodożeniec tworzył grafiką książkową (współpraca z wydawnictwami Czytelnik i Iskry). Okładka do „Kresek i futuresek”, innej książki Stanisława Młodożeńca, jest uznawana za jedną z najlepszych obok „Szpetnych czterdziestoletnich” Agnieszki Osieckiej, „Transatlantyku” Witolda Gombrowicza albo „Pierwszego kroku w chmurach” Marka Hłaski, „Perły” Steinbecka i „Poskromienia złośnicy” Szekspira.  Jan Młodożeniec przede wszystkim jednak zajmował się  plakatem filmowym ("Jajo węża", "Klute", "Konformista", „Dawno temu w Ameryce”, „Ojciec chrzestny”, „Gremliny rozrabiają”, „Wielki Gatsby”) i teatralnym, m.in. do sztuk Fredry, Wyspiańskiego czy Czechowa. „Graficzny kod Młodożeńca spełniał nie tylko funkcję informacyjną - przede wszystkim działał jak poezja, pobudzał wyobraźnię.” (j.w.) Pisząc o jego twórczości warto zwrócić uwagę jeszcze na dwa różne, charakterystyczne dla niego cykle. Pierwszy to rysunkowe komentarze kinowe, stanowiące swego rodzaju mini-recenzje, które były drukowane na łamach "Filmu" i "Miesięcznika Literackiego". Drugi zaś – to powstały pod koniec życia cykl obrazków z codziennego życia widzianego oczyma wróbla, które podpisywał pseudonimem Jan Moineau, czyli Jan Wróbel. Także w nich widoczne są tak charakterystyczne dla całej jego twórczości: umiłowanie koloru, zdolność syntezy i pogodny dystans: „W ostatnich latach dużo maluję. Świadomie staram się malować rzeczy uśmiechnięte, wesołe, gdzie kolor jest najważniejszy, a że to są rybki, ptaszki, motyle, guziki, drobiazgi, panegiryki na cześć sztuki, to moja sprawa.” (j.w.)

Prace Jana Młodożeńca są w galeriach europejskich i Museum of Modern Art w Nowym Jorku, sam artysta był wielokrotnie nagradzany, miał ponad 40 wystaw indywidualnych, jest pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim.

 Bibliografia:

Jan Młodożeniec, Plakaty, oprac. Folga-Januszewska D., Bosz, 2020

Jan Młodożeniec : legenda polskiego plakatu : dzieło i postać,  oprac. Schubert Z., Państwowa Galeria Sztuki (Sopot), 2011

Gorządek E., Jan Młodożeniec, https://culture.pl/pl/tworca/jan-mlodozeniec

Małkowska M., Jan Młodożeniec – wróbel w multikolorze, https://www.weranda.pl/sztuka-zycia/artysci/wrobel-w-multikolorze

Oprac. Anna Kowalska-Różyło

Wirtualny spacer po wystawie OD PIASKU DO SZKŁA

7 MKiDN

10 patriotyzm

4 tripadvisor

Krzemień pasiasty w biżuterii i małych formach złotniczych

5 Bonum Publicum

5 Bonum Publicum

6 Pamiętnik Sandomierski

Godziny otwarcia Muzeum:

W sezonie turystycznym 
(1 kwietnia - 30 września)

 bip muz

Cennik biletów:

Bilet normalny: 20 zł
Bilet ulgowy: 12 zł
Bilet grupowy normalny z przew. MZS: 15 zł
Bilet grupowy ulgowy z przew. MZS: 10 zł
Bilet rodzinny (maks. 5 osób (2+3): 55 zł

 

 

 dostepnosc

© 2022 Muzeum Zamkowe w Sandomierzu. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Łącznie ilość odwiedzin:13186988

Obecnie na stronie 295 gości