Nr inwentarzowy MOS/H/2908

mapa o wymiarach  255 x 255 mm

Zbiory Muzeum Okręgowego w Sandomierzu

Mapa Królestwa Polskiego po Kongresie Wiedeńskim, grawerowana przez Adolphe Giraldona, opublikowana w Atlas Complet du Precis de la Geographie... Conrada Malte Bruna w Paryżu 1832 r.

Miedzioryt ręcznie kolorowany liniowo i powierzchniowo, zaopatrzony w stylizowaną nazwę mapy oraz dwie skale liniowe w języku francuskim. Nazwy miejscowości i obiekty fizjograficzne oddano w języku polskim (oprócz stolic województw). Zwracają uwagę ciekawe odmiany nazw, jak np. rzeki Radomki (Radomska).

Siatka południków kartograficznych została podana na podstawie południka paryskiego, o czym informuje adnotacja na górnym marginesie (pełnił tę funkcję do 1884 r., wyznaczył go na początku XIX wieku jako południk zerowy astronom Francois Arago). Południk paryski pojawia się we współczesnej kulturze popularnej m.in. w filmie Woodego Allena O północy w Paryżu czy w książce Dana Browna Kod Leonarda da Vinci.

Mapa pokazuje Królestwo Polskie po Kongresie Wiedeńskim w przededniu Powstania Listopadowego. Obszar Królestwa składał się z części ziem Księstwa Warszawskiego. Jako nazwę podstawowej jednostki podziału administracyjnego utrzymano termin województwo. Na mapie możemy zaobserwować przebieg granic województwa sandomierskiego, nawiązujących od wschodu i północy do granic przedrozbiorowych. Województwo sandomierskie było okrojone pierwszym zaborem austriackim o tereny prawobrzeżne. W 1815 r. wyłączono również okręg kielecki (do Nidy), który przyłączono do województwa krakowskiego ze stolicą w Kielcach. Zapoczątkowało to karierę tego miasta jako ośrodka administracyjnego. Pomimo tego obszar województwa sandomierskiego przedstawia się imponująco. W obrębie jego granic dalej funkcjonował Radom, Opoczno i Kozienice.

Województwa zmieniono na gubernie w roku 1837, w 1841 r. przemianowano gubernię krakowską na kielecką, rok później kielecką i sandomierską połączono w jedna radomską. Ostateczną reorganizację administracyjną przeprowadzono w 1866 r. dzieląc gubernię radomską na radomską i kielecką. Struktura terytorialna widoczna na mapie w opisanych wyżej granicach funkcjonowała do odzyskania przez Polskę niepodległości.

Mapa zakupiona w antykwariacie ,,Lusatia" Jerzego Nowińskiego w 2018 r. z myślą o uzupełnieniu stałej wystawy historycznej w naszym Muzeum.

Notę opracował
Dział Historyczny