Datowanie: późny neolit około 2570 – 2350 BC
Materiał: Muszla małża Glycymeris pilosa deshayesi
Jednym z najnowszych nabytków działu archeologicznego Muzeum Okręgowego w Sandomierzu są materiały z ratowniczych badań wykopaliskowych przeprowadzanych w 2015 roku przez dr hab. Marka Florka na stanowisku 5 w Rzeczycy Suchej.
W trakcie badań terenowych na cmentarzysku w Rzeczycy Suchej odkryto dwa pochówki ludzkie. W jednym z nich szczególną uwagę zwróciły dwie muszle z przewierconymi otworami.
W trakcie prac gabinetowych okazało się że w jamie z muszlami określonej jako grób 2 pochowana została osoba dorosła, prawdopodobnie kobieta, w wieku ok. 50-60 lat (Maturus). Przy słabo zachowanym skupisku żeber, w pobliżu żuchwy znaleziono dwie zawieszki wykonane z połówek muszli kopalnego małża gatunku Glycymeris pilosa deshayesi (C. Mayer, 1868). Jest to gatunek często znajdywany w mioceńskich (badeńskich) osadach w Polsce. Takie muszle odkrywane są obszarze Zapadliska Przedkarpackiego, na Roztoczu ale także w południowym obrzeżeniu gór Świętokrzyskich między innymi w Dwikozach nad Opatówką. Zawieszki te należy uznać za element wyposażenia pochówku.
W trakcie opracowania materiałów z tego stanowiska zdecydowano, że z kości szkieletu z muszlami zostanie pobrana próbka do datowania absolutnego. Otrzymano wynik 3960+/-35 BP (Poz-91109), czyli przy prawdopodobieństwie 95% moment złożenia kobiety do grobu można szacować na lata 2573-2346 BC. Taki rezultat odpowiada klasycznej – III fazie Kultury Ceramiki Sznurowej z późnego neolitu w Małopolsce (por. P. Jarosz, P. Włodarczak 2007; P. Włodarczak 2006; 2013).
Datowanie kości wykonane zostało w Poznańskim Laboratorium Radiowęglowym finansowane z grantu Narodowego Centrum Nauki „Biografie kulturowe ozdób z muszli w społecznościach okresu neolitu i wczesnej epoki brązu z terenu Polski i Europy Środkowej” 2015/19/D/HS3/01594. Grant realizowany był przez dr Aldonę Kurzawską..
Literatura:
Florek M., Kurzawska A., Płaza D.K., 2019, Nowe cmentarzysko w Rzeczycy Suchej, gm. Dwikozy, woj. świętokrzyskie. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, tom XXXIX (w druku)
Jarosz P., Włodarczak P.2007 Chronologia bezwzględna kultury ceramiki sznurowej w Polsce południowo-wschodniej oraz na Ukrainie, „Przegląd Archeologiczny”, t. 55, s. 71-108.
Mayer C., 1868 Catalogue systématique et descriptif des fossiles des terrains Tertiaires qui se trouvent au Musée Fédéral de Zurich. Troisième Cahier. Mollusques, Famille des Arcidés. Schabelitz, Zurich
Opracował Dominik Płaza
