Krzyż Zasługi ustanowiono na mocy ustawy z dnia 23 czerwca 1923 r. jako odznaczenie trójklasowe (Złoty, Srebrny i Brązowy) przyznawane osobom, które po 1918 r. w sposób szczególny zasłużyły się dla kraju i społeczeństwa. Mógł być nadany zarówno cywilom jak i wojskowym. Krzyż miał być odznaczeniem prestiżowym, toteż w początkowym okresie nie nadawano go zbyt często.

W okresie II wojny światowej Rząd Polski na Uchodźctwie przyznawał Krzyże na zasadach z II RP, wyjątek stanowiły Krzyże Zasługi z Mieczami (ustanowione dekretem Prezydenta RP na Uchodźctwie z dnia 19 października 1942 r.) nadawane jako odznaczenie wojenne za szczególną odwagę i heroizm okazane w walce z wrogiem. Dekretem PKWN z 22 grudnia 1944 r. otrzymywali je głównie zasłużeni w pracy zawodowej. W latach 1952-1960 wraz z uchwaleniem nowej konstytucji prawo do nagradzania Krzyżem otrzymała Rada Państwa, zmieniono także monogram znajdujący się na tarczy z ,,RP” na „PRL”. Obecnie zasady przyznawania Krzyża Zasługi określa ustawa z dnia 16 października 1992 r.

Prezentowany na fotografiach Brązowy Krzyż Zasługi wraz z miniaturką i dyplomem został nadany Wojciechowi Podsiadłemu 3 września 1937 r. przez Prezesa Rady Ministrów Felicjana Sławoja-Składkowskiego, za zasługi na polu pracy społecznej. Zasadniczą częścią odznaczenia jest czteroramienny krzyż o średnicy 40 mm, zakończony kulkami na rogach ramion. Między nimi znajdują się pęki promieni, w środku tarcza z wytłoczonym monogramem „R.P.”, wokół umieszczony został wieniec laurowy. Całość patynowana na brązowo. Krzyż został zawieszony na amarantowej wstążce z niebieskimi prążkami wzdłuż brzegów.

Wojciech Podsiadły – ur. 23 kwietnia 1877 r. w Kamieńcu, gm. Połaniec; zm. 18 kwietnia 1957 r. w Jeziorach, gm. Łoniów. Mieszkał w Jeziorach k. Sulisławic, gdzie jego ojciec zakupił część folwarku. W 1895 r. został wcielony do armii rosyjskiej, brał udział w podboju Mandżurii zwanym wojną rosyjsko-chińską (1900-1901 r.) za którą otrzymał medal „Za Marsz na Chiny”. Po zwolnieniu ze służby powrócił do Jezioran, gdzie prowadził gospodarstwo rolne. Był postacią niezwykle aktywną, działającą w wielu organizacjach społecznych i instytucjach samorządowych. Reprezentował lokalną społeczność w Sandomierskiej Fundacji św. Ducha, Kasie Stefczyka, Straży Pożarnej w Sulisławicach. Był członkiem Sejmiku Sandomierskiego, ZMW ,,Wici”. W czasie II wojny światowej współpracował z oddziałem partyzanckim „Jędrusie”.

MS-1062/h – Brązowy Krzyż Zasługi nadany Wojciechowi Podsiadłemu
MS-1063/h – miniaturka Brązowego Krzyża Zasługi
MS-1267/h – dyplom nadania Brązowego Krzyża Zasługi dla Wojciecha Podsiadłego, podpisany odręcznie przez ostatniego przedwojennego premiera RP, generała Felicjana Sławoja-Składkowskiego.

Zbiory Muzeum Okręgowego w Sandomierzu

Bibliografia:

• Ustawa z dnia 23 czerwca 1923 r. o ustanowieniu Krzyża Zasługi (Dz.U. z 1923 r. nr 62, poz. 458),
• Z. Puchalski: Dzieje polskich znaków zaszczytnych, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2000,
• Życie Strażackie województwa kieleckiego, Listopad 1937 r., nr 11, str. 10

Notę opracowała
Karolina Garnuszek