Marian Brudek (1895-1981)
Chrystus Frasobliwy, 1939, Bogoria
rzeźba, gips, pokost, tusz
wys. 23 cm
Zakup, 1961 r.
Nr inw. Ms-85/e
Fot. M. Banaczek

Marian Brudek (1895-1981)
Pełnoplastyczna rzeźba w gipsie przedstawia postać Chrystusa Frasobliwego w ujęciu tradycyjnym, nawiązującym do późnogotyckiego wizerunku Jezusa (przełom XV-XVI w.). Syn Boży w koronie cierniowej, odarty z szat, przepasany na biodrach białym perizonium, z głową wspartą prawą ręką, siedzi na bloku skalnym. Uniesiona ku górze kończyna dolna (prawa), ze stopą wspartą na podwyższeniu –  bloku skalnym, stanowi podporę dla zgiętej w stawie łokciowym ręki. Dłoń lewej ręki, spoczywa na kolanie kończyny dolnej, której stopa dotyka płaskiego podłoża. Twarz Chrystusa pełna zadumy, powagi, smutku. Ciemna oprawa oczu, podkreślona wydatną kreską, kolorystycznie koreluje z barwą włosów, zarostu i korony cierniowej Jezusa. Oprócz klasycznego wizerunku Frasobliwego, w twórczości rzeźbiarskiej Mariana Brudka spotkamy prace przedstawiające Jezusa w odmiennej stylistyce, charakterystycznej dla regionu kurpiowskiego. Chrystus ubrany w dugą ciemną zakonną szatę, przepasaną w pasie sznurkiem, siedzi na bloku skalnym, z dłońmi spoczywającymi na kolanach. Dwa jakże różne ujęcia tematu łączy jeden element wspólny, niemalże identyczne opracowanie głowy i twarzy Frasobliwego.

Marian Brudek urodził się w 1895 r. we wsi Bogoria koło Staszowa w biednej rodzinie chłopskiej, zmarł tamże w 1981 r. Ukończył 3 klasy szkoły podstawowej. Od najmłodszych lat podejmował się różnych zajęć by zarobić na chleb. Obok pracy na roli pełnił różne funkcje zawodowe i społeczne był: szewcem, murarzem, stolarzem, snycerzem, listonoszem, agronomem, sołtysem. W wolnych chwilach rzeźbił w drewnie, kamieniu i gipsie postacie świeckie, zabawki dla dzieci, diabły, świątki do przydrożnych kapliczek, pasyjki, wizerunki Jezusa Chrystusa, Matki Boskiej (w tym płaskorzeźby), sceny z życia Świętej Rodziny. Wykonywał ozdobne obudowy do zegarów czy drobne sprzęty użytkowe. Przez wiele lat rzeźbił wyłącznie dla własnej przyjemności, a prace przechowywał w piwnicy. Po drugiej wojnie światowej twórczością Mariana Brudka zainteresowały się muzea narodowe, okręgowe, etnograficzne, domy kultury. Marian Brudek chętnie uczestniczył w ogólnopolskich jak i regionalnych konkursach sztuki ludowej, prezentował swoje rzeźby i płaskorzeźby na wystawach zbiorowych i indywidualnych, sprzedawał je zainteresowanym placówkom muzealnym oraz osobom prywatnym. W zbiorach naszego muzeum znajdują się rzeźby i płaskorzeźby artysty ludowego oraz pamiątki rodzinne.

Marian Brudek (1895-1981)
Chrystus Frasobliwy, 1958 r., Bogoria
rzeźba, kamień, polichromia
wys. 25 cm
Zakup, 1961 r.
Nr inw. MS-83/e

Wybrana literatura:

Frasobliwy. Katalog wystawy, Lublin 1998 r., s. 5-12.

Zaczarowane w kamieniu. I Regionalny Plener Rzeźbiarski, Bogoria 2010

I. Łukawska: 90. Wystawa jubileuszowa z okazji dziewięćdziesięciolecia Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, 2011, s. 19-20.

Iwona Łukawska