Włochy, po 1622 r.

Brąz (lub inny stop miedzi)

Wymiary: śr. 22 mm, długość z uszkiem 29 mm

Nr inw. MS-1266/a

Medalik znaleziony podczas badań na terenie dziedzińca Collegium Gostomianum prowadzonych w 1958 roku przez E. Krzystek w grobie numer 34 wchodzącym w skład wielofazowego przykościelnego cmentarzyska.

Medalik okrągły, z otworem w uszku w osi płaszczyzny medalika.

Na awersie przedstawienie świętych: Teresy z Avili (serce przebite strzałą), Izydora Oracza (trzymającego cep, motykę lub laskę, spod której wypływa źródło) i Filipa Neri (przedstawienie w pozie oranta), poniżej napis ROMA.

Na rewersie święci: Ignacy Loyola (trzymający księgę) oraz Franciszek Ksawery (z gorejącym sercem), powyżej napis IHS w płomienistej glorii.

Medalik upamiętnia kanonizację pięciu świętych dokonaną w 1622 roku przez papieża Grzegorza XV.

Przedmiot należy do grupy dewocjonaliów spotykanych w zespołach grobowych od połowy XVI wieku. Tworzone zazwyczaj z różnych stopów miedzi (czasami pozłacanych lub posrebrzanych), odlewane lub bite, posiadały rozmaite formy i kształty (owalne, okrągłe, ośmioboczne, sercowate itd.). Niektóre z nich pełniły funkcje amuletów ochronnych (broniących przed złymi językami czy szeregiem chorób), inne zaś były pamiątkami z odbytych indywidualnie lub grupowo pielgrzymek do miejsc kultu. Łączy je miejsce umieszczenia przy ciele zmarłego, zwykle w okolicach dłoni lub klatki piersiowej.

Sygnatura ROMA pozwala na identyfikację Rzymu jako miejsca pochodzenia przedmiotu. Medalik mógł zostać przywieziony przez zmarłą osobę, nie można jednak wykluczyć, że został jej ofiarowany jako tzw. „gościniec” czyli podarunek z podróży odbytej przez kogoś innego.

Bibliografia:

Białobłocki, K.:  Zespół medalików z wykopalisk archeologicznych w Lubiniu pod Kościanem, Slavia Antiqua, tom XXXIII, 1991-1992, s. 161-185

Janicka-Krzywda, U.: Patron – atrybut – symbol, Poznań 1993

Králíková, M., Králík, M.: Devocionálie jako předměty religiózní i dekorativní povahy, in: Křížová, A., (red.), Ornament – Oděv – Šperk. Archaické projevy materiální kultury, Brno: Ústav evropské etnologie, 2009, s. 170 –186

Omelka, M., Řebounová, O., Čechura, M.: Několik poznámek k novověkému pohřebnímu ritu na příkladu hrobových nálezů poutních medailonů z kostela sv. Jana Křtitele v Jindřichově Hradci. Archaeologia Historica, 2013, Vol. 38 2, str. 379-395