16 maja 2015 roku w baszcie północnej na parterze Zamku, została udostępniona wystawa pt.„Sandomierskie dziedzictwo”.

Wielowiekowe istnienie Sandomierza jako organizmu miejskiego zaowocowało jego bogatą historią brzemienną w wydarzenia, które niejednokrotnie obejmowały swym zasięgiem teren całego kraju. We wczesnym średniowieczu Sandomierz był stolicą księstwa, a od XIV wieku województwa sandomierskiego, stając się jednocześnie centrum politycznym, administracyjnym i kulturalnym dla tych terenów. Tragiczne wydarzenia dziejowe, które nie ominęły naszego miasta, w dużej części zniszczyły i rozproszyły jego dorobek.

Na wystawie „Sandomierskie dziedzictwo” zostały zaprezentowane wybrane zabytki związane z historią Sandomierza, które stanowią materialne świadectwo przeszłości naszego miasta. Niewątpliwie przełomowym momentem w dziejach Sandomierza była druga lokacja miasta w 1286 roku. W wyniku tej lokacji Sandomierz otrzymał wiele praw i przywilejów tworzących podstawę prawną samorządu miejskiego, co prowadziło m.in. do wyodrębnienia stanu mieszczańskiego. Na wystawie można obejrzeć kopię dokumentu lokacyjnego wydanego w kancelarii księcia Leszka Czarnego.

Ważne miejsce na ekspozycji zajmują przywileje królewskie, które ugruntowały rozwój samorządności miejskiej i przyczyniły się do dalszego rozkwitu gospodarczego miasta.

Warto zwrócić uwagę na odlewy pieczęci miejskich, a wśród nich na XIV-wieczną pieczęć Króla Polski i Miasta Sandomierza oraz pieczęć sądu ławniczego z 1 poł.XIV wieku.

Ze Wzgórza Świętojakubskiego (pierwsza lokacja miasta) i Wzgórza Starego Miasta (druga lokacja miasta) pochodzą naczynia ceramiczne codziennego użytku oraz kafle datowane na XIV –XIX wiek.

Nie można było pominąć na wystawie tak ważnego wydarzenia jak podpisanie 14 kwietnia 1570 roku przez przedstawicieli trzech religii protestanckich : kalwinów, luteranów i braci czeskich tzw. Zgody Sandomierskiej, która jest uważana za najstarszy akt ekumeniczny w Europie.

Już od średniowiecza, aż do likwidacji getta w styczniu 1943 r., istniała w Sandomierzu dość liczna gmina żydowska. Na wystawie jej obecność została zaakcentowana zabytkami związanymi z życiem religijnym tej grupy społecznej.

Sandomierz był miastem wielu kościołów, z których część już nie istnieje. Z jednego z nich, z kościoła św. Piotra pochodzi barokowe Epitafium Franciszka Romera.

Wyjątkowym eksponatem jest kopia korony sandomierskiej przypisywana Kazimierzowi Wielkiemu, która stanowi dziś jedną z nielicznych pamiątek po królach polskich i jest unikatowym przykładem korony hełmowej.

Całość ekspozycji uzupełniają XVII-wieczne sztychy i mapy, a także obrazy przedstawiające ikonografię Sandomierza.

Kurator wystawy: Jolanta Smuniewska

Aranżacja wystawy: Bogumiła Gancarz