W zbiorach numizmatycznych Działu Historycznego znajduje się bardzo ciekawa, poszukiwana przez kolekcjonerów moneta: talar Filipa II z kontrsygnaturą Zygmunta Augusta z 1564 r., która pochodzi z tzw. „sum neapolitańskich”. Nazwa ta na długie lata stała się synonimem obietnic bez pokrycia, albo niemożliwych do spłacenia pożyczek. Jej historia wiąże się z królową Boną Sforza.
Bona opuszczając w 1556r. Polskę wywiozła do rodzinnego Barii gromadzony przez 38 lat panowania ogromny majątek. O jego wysokości może świadczyć fakt, że owa kwota przekraczała znacznie roczny dochód państwa polskiego. Wkrótce na prośbę Filipa II Habsburga, króla Hiszpanii i Neapolu udzieliła mu ogromnej jak na owe czasy pożyczki w wysokości 430 tysięcy dukatów. Kwota ta w całości nigdy nie została zwrócona, a jedynie po wielu latach korespondencji i pertraktacji dyplomatycznych, królowi Zygmuntowi Augustowi udało się odzyskać jej niewielką część. Pożyczka, która wróciła do kraju została wypłacona w srebrnych monetach hiszpańskich: talarach i półtalarach Filipa II i półtalarach Karola V . Były to owe słynne „sumy neapolitańskie”, które po przywiezieniu do Polski miały być przebite na monetę krajową. W tym czasie Polska była zaangażowana w północną wojnę siedmioletnią /1563-1570/ ,która pochłaniała ogromne koszty. Wkrótce zaczęło brakować pieniędzy na wypłatę zaległego żołdu dla wojska. W kraju, po zamknięciu mennicy krakowskiej, monety bito tylko w mennicach litewskich i miejskich. Ponieważ brakowało czynnych mennic koronnych a potrzeba wojenna nagliła o pośpiech , król zdecydował , aby na monetach pochodzących ze spadku po królowej matce nabić kontrsygnatury / kontrmarki/ i tak puścić w obieg po przymusowym bardzo wysokim kursie 60 groszy za talara. Kontrsygnatura przedstawiała ukoronowany monogram króla w postaci splecionych liter „SA” rozdzielony cyframi daty „15 – 64”. W wydanym równocześnie uniwersale Zygmunt August zapewnił, że po skończonej wojnie wykupi monety po tym samym kursie i po przetopieniu z tak uzyskanego materiału wybije monety stemplami polskimi lub litewskimi. Tak się widocznie stało, ponieważ kontrsygnowane talary należą dzisiaj do wielkich rzadkości numizmatycznych.
Dzięki tej historii numizmatyka polska zyskała unikatowe okazy kontrsygnowanego pieniądza obcego.
Jolanta Smuniewska
Mając na uwadze kultywowanie i propagowanie dawnych tradycji kulinarnych regionu świętokrzyskiego w 2003 roku Muzeum Okręgowe w Sandomierzu wyszło z inicjatywą organizacji I edycji konkursu kulinarnego pt. „Nasze sandomierskie – kulinaria regionalne”. Stałymi uczestnikami konkursu są delegacje gmin powiatu sandomierskiego, które rywalizują ze sobą o zdobycie głównej nagrody „Srebrnej Chochli”. Każdej edycji imprezy towarzyszy inny temat kulinarny. Przedstawiciele gmin prezentują przed komisją jurorską oraz zgromadzoną publicznością zgłoszony do konkursu „produkt kulinarny”. .
Jurorzy oceniają nie tylko walory smakowe potraw, ale również co jest bardzo istotne ich pochodzenie regionalne, właściwy dobór składników, przyjętą technikę wykonania, estetykę gminnych stoisk oraz formę publicznej prezentacji. Co roku pięknie zaaranżowane stoiska, suto zastawione różnorodnymi potrawami, ciastami, domowej produkcji nalewkami, sokami, przetworami, owocami i warzywami przyciągają uwagę licznie zgromadzonej publiczności, która bardzo chętnie uczestniczy w ich degustacji.
Wykaz dotychczasowych edycji:
I edycja – 2003 r.
Tematyka konkursu „Tradycyjne potrawy kuchni wiejskiej”
Zwycięzca: Gmina Wilczyce
Potrawa - „Bidula” (przygotowana z kapusty, ziemniaków, białej fasoli, cebuli, okraszona smażonym boczkiem i cebulką).
II edycja – 2004 r.
Tematyka konkursu „Tradycyjne pieczywo domowe podawane z dodatkami”
Zwycięzca: Gmina Dwikozy
Pieczywo - „Chleb żytni z czarnuszką na liściu chrzanowym"
III edycja – 2005 r.
Tematyka konkursu „Potrawy z kaszy - tradycyjne dania kuchni wiejskiej”
Zwycięzca: Gmina Wilczyce
Potrawa - „Zawijańce po wiejsku”
IV edycja – 2006 r.
Tematyka konkursu „Domowe przetwory i marynaty”
Zwycięzca: Gmina Łoniów
Zakąska - „Karp marynowany tzw. Łoniowiak”
V edycja – 2007 r.
Tematyka konkursu „Ziemniaczane potrawy kuchni wiejskiej”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Koprzywnica
Potrawa - „Kugiel mieszczańki”
VI edycja – 2008 r.
Tematyka konkursu „Jabłko podstawowy składnik wiejskich dań”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Zawichost
Potrawa - „Japconka”
VII edycja – 2009 r.
Tematyka konkursu „Kapusta - podstawowy składnik regionalnych potraw”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa - „Dziadówka”
VIII edycja - 2010 r.
Tematyka konkursu „Rośliny strączkowe w lokalnej kuchni”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Koprzywnica
Potrawa - „Groch z kapustą kwaszoną na żeberkach w pierzynce chlebowej”
IX edycja – 2011 r.
Tematyka konkursu „ Potrawy z drobiu w regionalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa – „Kaczka po wiejsku”
X edycja – 2012 r.
Tematyka konkursu „Pierogi po wiejsku”
Zwycięzca: Gmina Dwikozy
Potrawa - „Pierogi z kaszą jaglaną z mięsem z rosołu”
XI edycja – 2013 r.
Tematyka konkursu „Ryby słodkowodne w regionalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Łoniów
Potrawa - „Karp wędzony”
XII edycja – 2014 r.
Tematyka konkursu „Nabiał - podstawowy składnik wiejskich potraw”
Zwycięzca: Gmina Obrazów
Potrawa - „Serowe obłoczki”
XIII edycja – 2015 r.
Tematyka konkursu „Potrawy jarskie w kuchni wiejskiej”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa – „Gołąbki z kaszą w sosie pieczarkowym”
XIV edycja – 2016 r.
Tematyka konkursu „Tradycyjne zupy Sandomierszczyzny”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Koprzywnica
Potrawa – „Poliwka z lebiodo”
XV edycja – 2017 r.
Tematyka konkursu „Rośliny dziko rosnące w lokalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Łoniów
Potrawa – „Zupa z czarnego bzu”
XVI edycja – 2018 r.
Tematyka konkursu „Warzywa korzeniowe w lokalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa – „Zupa marchwiowo-buraczkowa”
XVII edycja – 2019 r.
Tematyka konkursu „Grzyby w lokalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa – „Przysmak leśny – kluski kładzione w sosie kurkowym”
XVIII edycja – 2020 r.
Tematyka konkursu „Słodkie wypieki – ciasta regionalne”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Koprzywnica
Potrawa –„ Buracorz”
XIX edycja – 2021 r.
Tematyka konkursu „Tradycyjne potrawy z kaszy”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Zawichost
Potrawa – „Pierogi z kaszą gryczaną, gotowanym jajkiem i grzybami”
Iwona Łukawska
Biblioteka Muzeum Okręgowego w Sandomierzu posiada w swych zbiorach kolekcję kilkunastu XVIII-wiecznych starodruków, wytłoczonych przez działającą przy kolegium jezuitów drukarnię.
Z chwilą pojawienia się w Sandomierzu w 1602 roku jezuici wywierają duży wpływ na kształtowanie życia kulturalnego, stają się ideologicznymi przewodnikami w szlachecko-mieszczańskim środowisku naszego miasta.
Drukarnia została uruchomiona w 1716 roku, przez rektora Stanisława Głowczeńskiego, równocześnie z czcionkarnią. Mieściła się w suterenach wschodniego skrzydła kolegium od strony Wisły.
Dzięki własnej drukarni jezuici mogli dostarczać miejscowym oraz okolicznym szkołom potrzebnych podręczników, duchowieństwu literatury teologicznej i ascetycznej, a kościołom literatury liturgicznej.
Ponadto drukarnia tłoczyła druki okolicznościowe, kalendarze, a także dzieła literackie.
W latach 1716-1773 (do momentu kasacji zakonu) według obliczeń Edwarda Smorąga drukarnia wydała 254 druki (E.Smorąg, Drukarnia jezuicka w Sandomierzu w XVIII w. „Roczniki Biblioteczne” nr 9, 1965 r., s. 35-67).
Druki sandomierskie charakteryzuje (jak większość polskich tego okresu) dość niski poziom warsztatowy i estetyczny. Wydawane były na papierze nie najlepszego gatunku, niestarannie wykonane, o przeciętnym materiale zdobniczym i ilustracyjnym.
Na szczególną uwagę zasługuje jednak obecność w posiadanych przez nas drukach jednego z trzech zamieszczanych przez jezuitów miedziorytów.
Pod względem techniki wykonania można je zaliczyć do najwartościowszych osiągnięć w skali europejskiej.
Działalność wydawnicza drukarni miała olbrzymie znaczenie nie tylko dla kolegium, ale także dla innych odbiorców, podnosiła bowiem poziom nauczania, dodawała prestiżu miastu jako ośrodkowi nauki i kultury.
Posiadanie drukarni podnosiło rangę szkoły, stawiając ją w rzędzie największych i najlepiej rozwiniętych placówek jezuickich.
Agnieszka Rusek
Zapraszamy badaczy, którym Ziemia Sandomierska jest znana a dziedzictwo narodowe bliskie, o nadsyłanie prac, które mogłyby zostać opublikowane na łamach kolejnego, 5 tomu Pamiętnika Sandomierskiego.
Na zgłoszenia wraz z podaniem tytułu lub tematyki tekstu czekamy do końca grudnia 2018 roku, na gotowe prace – 15 lutego 2019 roku.
Pamiętnik Sandomierski to wydawnictwo Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, którego ostatni, 4 numer ukazał się w lutym 2012 roku, po 15 latach przerwy. W naszym czasopiśmie publikowane były dotychczas artykuły i materiały badawcze, rozprawy oraz recenzje dotyczące archeologii, etnografii, historii, historii sztuki i literatury. Od najbliższego numeru będą mogły się także ukazywać prace dotyczące konserwacji zabytków muzealnych oraz numizmatyki. Tak jak poprzednio w dalszych numerach będzie także kronika muzealna, odnotowująca najważniejsze wydarzenia z bogatej i różnorodnej działalności wystawienniczej oraz oświatowej Muzeum Okręgowego w Sandomierzu. Pismo dotychczas wydawane było wyłącznie w języku polskim a od najbliższego numeru spis treści, streszczenia oraz podpisy pod rycinami będą tłumaczone także na język angielski. Wyjątkowo za zgodą komitetu redakcyjnego prace będą mogły zostać opublikowane w języku obcym odpowiadającym tematyce artykułu. Wersją pierwotną Pamiętnika Sandomierskiego jest wydanie papierowe.
Głównym założeniem Pamiętnika Sandomierskiego jest popularyzacja wiedzy o Sandomierzu i Ziemi Sandomierskiej, o jej pięknej przyrodzie, bogatej historii, ludziach z nią związanych, zabytkach i kulturze. Pamiętnik umożliwi pracownikom Muzeum Okręgowego w Sandomierzu oraz innych placówek kulturalnych i naukowych naszego miasta, a także naukowcom z innych ośrodków, spotkania z Czytelnikami poprzez publikowanie swoich tekstów.
Wydanie 5 numeru Pamiętnika Sandomierskiego jest planowane na marzec 2019 roku. Część najbliższego tomu chcielibyśmy poświęcić zmarłemu w 2018 roku, byłemu pracownikowi Muzeum, archeologowi śp. Józefowi Ścibiorowi.
Wszystkie dotychczasowe numery Pamiętnika Sandomierskiego dostępne są w bibliotece Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.
REDAKCJA Pamiętnika Sandomierskiego:
Redaktor Naczelny: Dominik Kacper Płaza
Sekretarz Redakcji: Agnieszka Rusek - Welc
Komitet Naukowy. Redakcja. Recenzenci:
Andrzej Buko, Krzysztof Burek, Roman Chyła, Marek Florek, Tomisław Giergiel, Feliks Kiryk, Dominik Kacper Płaza, Piotr Werens, Karolina Garnuszek, Iwona Łukawska, Bożena Ewa Wódz, Pracownik Działu Literatury, Natalia Sadlej
KONTAKT:
Agnieszka Rusek - Welc
Muzeum Okręgowe w Sandomierzu
27-600 Sandomierz, ul. Zamkowa 12
tel. 0-15 644 57 57 w. 23
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Wytyczne dla autorów
Prace powinny zawierać:
1. pełne imiona i nazwiska autorów
2. pełne dane miejsca pracy autorów
3. adresy e-mail i adresy do korespondencji autorów, stopnie i tytuły naukowe, afiliacje autorów
4. Przed akceptacją tekstu do druku i wysłaniem do recenzji redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania drobnych korekt, uzupełnień i poprawek stylistycznych a także nieścisłości nazewniczych i terminologicznych. W razie potrzeby większych zmian praca będzie przesyłana Autorowi z prośbą o wyjaśnienia lub wprowadzenie stosownych korekt itp.
5. Praca powinna być przygotowana w edytorze Microsoft Word (czcionka Times New Roman, 12 pkt, wyjustowany, odstęp 1,5 linii). Marginesy dla strony A4: prawy, lewy, górny i dolny 2,5 cm.
6. Rysunki, fotografie, grafiki powinny być umieszczone w osobnych plikach wysokiej jakości, w kolorze lub czarno-białe, w formacie TIFF lub JPEG (min. 300 dpi). Miejsca, w których autor chciałby umieścić daną grafikę w tekście, należy oznaczyć w nawiasach kwadratowych z pogrubieniem, podając numer i nazwę pliku, np.: [1. foto-2.jpg] w pliku z tekstem podstawowym.
7. Osobne pliki tekstowe powinny zawierać: tytuł oraz abstrakt (w języku polskim i angielskim), tekst podstawowy, wykaz literatury, tytuł oraz podpisy do rysunków, fotografii i grafik (w języku polskim i angielskim), tabele. Pliko powinny być jednoznacznie opisane by były łatwe do identyfikacji.
8. Literatura powinna być numerowana [1, 2, 3] i cytowana konsekwentnie w kolejności powołania w tekście (10 pkt), np.:
1A. Boniecki, Herbarz Polski, t. 6, Warszawa 1903, s. 136.
2A. Kunysz Grodziska w województwie rzeszowskim, "Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za 1966 r.", 1968, s. 85.
Praca może być przesłana drogą elektroniczną na adres sekretarza redakcji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.lub pocztą na wyżej podany adres (1 wydruk oraz CD).
Artykuły zostaną opublikowane po uzyskaniu pozytywnych recenzji. Autorzy będą informowani na bieżąco (e-mail) o opinii recenzentów.
Po ukazaniu się wersji pierwotnej Tom będzie publikowany w całości na stronie internetowej Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.
Liczymy na owocną, miłą współpracę!
Patronem Nagrody Burmistrza Miasta Sandomierza organizowanej od 1998 r. jest Aleksander Patkowski (1890-1942), znakomity regionalista, propagator idei otwartego, aktywnego społeczeństwa obywatelskiego, pedagog i pisarz, Honorowy Obywatel Sandomierza, którego przesłanie warto wciąż odczytywać na nowo; stale aktualna wydaje się bowiem kwestia wyboru wartości, jakie należy wnosić do uniwersalnej kultury europejskiej i chronić w ramach własnej tradycji narodowej.
Zachęcając Państwa do wzięcia udziału w tej szlachetnej rywalizacji, przypominamy, że oczekujemy zgłoszeń od wszystkich, którzy swoją twórczą postawą kształtują wizerunek nowoczesnej i kreatywnej Polski, jednocześnie pomnażając dobro publiczne. Zależy nam również na zgłaszaniu do konkursu publikacji dotyczących ziemi sandomierskiej.
Aleksander Patkowski – nota biograficzna:
http://www.zamek-sandomierz.pl/402-aleksander-patkowski-1890-1942
REGULAMIN NAGRODY „BONUM PUBLICUM”
§ 1
Nazwa nagrody: „Bonum Publicum” Nagroda Burmistrza Miasta Sandomierza im. Aleksandra Patkowskiego.
§2
Fundatorem Nagrody jest Burmistrz Miasta Sandomierza.
§ 3
Organizatorem Nagrody jest Muzeum Zamkowe w Sandomierzu, a w Edycji Młodzieżowej I Liceum Ogólnokształcące Collegium Gostomianum w Sandomierzu.
§ 4
Celem Nagrody jest zachęta do kontynuowania działań indywidualnych i zbiorowych, nawiązujących do dorobku i osiągnięć Aleksandra Patkowskiego, współtwórcy polskiego regionalizmu, wyzwalanie aktywnego stosunku wobec własnego środowiska, rozwijanie badań z zakresu przeszłości i kultury regionu, utrwalanie odrębności lokalnych oraz popularyzacja tzw. małych ojczyzn.
§ 5
Nagroda jest przyznawana w dwóch kategoriach:
- Za dokonania w zakresie kultury, utrwalania tradycji, pamięci historycznej, turystyki, ekologii, dobroczynności, wszelkich form aktywności społecznej kształtującej obywatelski stosunek do rzeczywistości, jak np. budżet obywatelski, będący szansą na zaangażowanie obywateli.
- Za publikacje książkowe poświęcone Sandomierzowi i regionowi sandomierskiemu, które ukazały się w roku poprzedzającym przyznanie Nagrody.
§ 6
Przyznawana jest w formie okolicznościowych statuetek oraz dwóch, równorzędnych nagród pieniężnych.
§ 7
Nagrodę przyznaje się osobom prywatnym bądź organizacjom pozarządowym.
§ 8
Nagroda przyznawana jest co rok. Dopuszcza się możliwość nieprzyznania nagrody w danym roku kalendarzowym lub przyznanie jej więcej niż jednemu kandydatowi.
§ 9
Prawo do zgłaszania kandydatów do Nagrody mają instytucje, fundacje, stowarzyszenia i grupa co najmniej 5 osób prywatnych.
Prawo do zgłaszania kandydatów w kategorii drugiej mają także członkowie Jury Nagrody.
§ 10
Zgłoszenia należy przesyłać w dowolnej formie (opisowej, sprawozdawczej, fonograficznej, fotograficznej oraz książkowej) pod adres:
Muzeum Zamkowe w Sandomierzu
ul. Zamkowa 12
27 - 600 Sandomierz
tel. 15 644 57 57
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Nadesłane materiały stanowić będą Archiwum Współczesnego Regionalizmu Polskiego przy Muzeum Zamkowym w Sandomierzu.
§ 11
Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 31 sierpnia danego roku kalendarzowego (decyduje data stempla pocztowego).
Ogłoszenie decyzji Jury ma miejsce we wrześniu danego roku.
Jury Nagrody
Przewodniczący:
prof. dr hab. inż. Stanisław Adamczak
Członkowie:
Krzysztof Burek – redaktor Zeszytów Sandomierskich
Marek Juszczyk – prezes Oddziału PTTK w Sandomierzu
dr Mikołaj Getka-Kenig – dyrektor Muzeum Zamkowe w Sandomierzu
Aleksandra Pawłowska – reprezentująca Miejską Bibliotekę Publiczną im. Jana Długosza w Sandomierzu
Sekretarz konkursu:
Sylwia Radzimowska-Zasuwa i Marcin Jerzyna - Dział Literatury
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. i Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
LAUREACI XX EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY BURMISTRZA MIASTA SANDOMIERZA IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
Andrzeja Niespodziewany
W kategorii publikację 2021 r. nagrodę otrzymał Andrzeja Niespodziewany, w szczególności za książkę „Kroniki Wiązownickie”.
Stowarzyszenie Mieszkańców Gminy Annopol „Szansa”
W kategorii stowarzyszenia/osoby działającej na rzecz krzewienia kultury, regionalizmu, historii, myśli obywatelskiej, nagrodę zdobyło stowarzyszenie „Szansa” za dokonania w zakresie kultury, utrwalania tradycji, pamięci historycznej, turystyki, ekologii i dobroczynności.
LAUREACI XIX EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY BURMISTRZA MIASTA SANDOMIERZA IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
Bożena Ewa Wódz
LAUREACI XVIII EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY BURMISTRZA MIASTA SANDOMIERZA IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
dr Urszula Stępień
za wieloletnią, aktywną działalność na rzecz modernizacji organizacji Muzeum Diecezjalnego, która przyczyniła się do zwiększenia jego rangi lokalnie oraz w skali ogólnopolskiej (wystawy czasowe, edukacja muzealna), a także działalność w obszarze naukowym (ok. 40 artykułów) dotyczącym kulturowego i historycznego dziedzictwa Sandomierz.
dr Piotr Tylec
za publikację "Bp Marian Ryx 1853-1930, Ordynariusz Sandomierski" - ukazującą życie, posługę kapłańską i biskupią ordynariusza sandomierskiego biskupa Mariana Ryxa na tle dziejów diecezji sandomierskiej. Publikacja powstała o rzetelny warsztat twórczy autora: materiały źródłowe, opracowania.
LAUREACI XVII EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY BURMISTRZA MIASTA SANDOMIERZA IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
Redakcja pisma „Sandomierzanin”
za wieloletnią działalność społeczną, kulturalną, edukacyjną, informacyjną oraz popularyzującą ideę „małej ojczyzny”, jak również inicjowanie i organizację prestiżowych konkursów „Sandomierzanin Roku” oraz „Nadzieja Sandomierza”.
Bożena Wódz
za książkę monograficzną „SENDOMIRIA. Sandomierz w nowożytnym dziele Civitates orbis terrarum” służącą popularyzacji tematyki historycznej i artystycznej związanej z najstarszą ikonografią Sandomierza oraz cechującą się wysokim poziomem merytorycznym i edytorskim.
LAUREACI XVI EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY BURMISTRZA MIASTA SANDOMIERZA IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
Nagrody równorzędne
Towarzystwo Naukowe Sandomierskie
w uznaniu za 25-letnią aktywną działalność na rzecz popularyzowania wśród mieszkańców regionu sandomierskiego nauki, wiedzy i kultury, inicjowanie i koordynowanie badań naukowych w wielu dyscyplinach, organizację konferencji naukowych, spotkań, wykładów i inne istotne przedsięwzięcia.
ks. Bartłomiej Krzos
za książkę „Przewodnik po dziejach Diecezji Sandomierskiej. Wspólna historia ziem dzisiejszej Ziemi Sandomierskiej w świetle współczesnych opracowań”, wyd. Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
LAUREACI XV EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
Nagrody równorzędne
dr Beata Hebzda-Sołogub, prezes Fundacji Forum Dialogu Między Kulturami w Dzierżoniowie
w kategorii „Dokonania w zakresie kultury, utrwalania tradycji, pamięci historycznej, turystyki, ekologii, dobroczynności, wszelkich form aktywności społecznej kształtującej obywatelski stosunek do rzeczywistości, jak np. budżet obywatelski, będący szansą na zaangażowanie obywateli”.
Andrzej Nowak-Arczewski, polski dziennikarz, publicysta, reporter
za książkę „Zmiłuj się nad nami”, opowiadającą o historii Żydów zamieszkujących przed wojną niewielkie podsandomierskie miasteczko – Klimontów.
LAUREACI XIV EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
Nagrody równorzędne
Społeczny Komitet Odnowy Cmentarza Katedralnego w Sandomierzu
za całokształt działalności, m.in. za restaurację pamiątkowych pomników.
Agata Dworzak, doktorantka Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego
za publikację dotyczącą kolegiaty sandomierskiej pt. „Fabrica Ecclesiae Sandomiriensis. Dzieje modernizacji wnętrza kolegiaty sandomierskiej w XVIII wieku w świetle badań archiwalnych”.
LAUREACI XIII EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
Nagrody równorzędne
Galicyjskie Towarzystwo Edukacyjne „Gate” z Rzeszowa
za społeczną, szeroko zakrojoną i różnorodną działalność edukacyjną, poprzez spektakle Teatru Przedmieście, który w ramach projektu „Na teatralnym szlaku” dociera do odległych i małych miejscowości. Za inicjatywy: „Literatura i teatr. Wieczory literackie z mistrzami słowa”, „Preteksty kulturalne. Dziedzictwo ukraińskie”, festiwal „Buda jarmarczna” nawiązujący do sztuki Tadeusza Kantora.
dr Izabela Krasińska
za książkę „Życie kulturalne w miastach i miasteczkach guberni radomskiej w latach 1864-1914” (Radom 2015), wnikliwie ukazującą ludzi oraz wydarzenia, które wywarły istotny wpływ na podtrzymanie polskości w trudnym okresie zaborów. Za zebrany materiał archiwalny, świadczący o rzetelnym warsztacie kwerendalnym i naukowym Autorki.
LAUREACI XII EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Stowarzyszenie „Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach”
za szczególnie aktywną działalność na rzecz mniejszości białoruskiej w Polsce, za stworzenie żywego muzeum, za kwerendy etnomuzyczne na terenie Białorusi, za działalność wydawniczą i pracę z młodzieżą.
II nagroda
Akademia Kobiet Twórczych z Sandomierza
za nowatorską formę pracy łączącej pożytek społeczny z rozrywką, za próbę przeciwdziałania procesowi zanikania więzi międzyludzkich oraz za pracę odtwarzającą dawne umiejętności rzemieślniczo-artystyczne w Łążku Garncarskim.
III nagroda
dr Piotr Sławiński z Sandomierza
za wnikliwe penetracje nierozpoznanych dotąd przestrzeni historii naszego miasta oraz za publikacje ich dotyczące.
LAUREACI XI EDYCJI „BONUM PUBLICUM” NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Adam Kazimierz Podgórski z Rudy Śląskiej
za szeroką działalność ekologiczną i edukacyjną, prowadzoną w ramach przez siebie założonego Towarzystwa Przyjaciół Drzew oraz za pracę w Rudzkim Stowarzyszeniu Pomocy Ofiarom Przestępstw.
II nagroda
Jerzy Jakubów z Kowar
za rekonstrukcję kolejowej wieży ciśnień z przeznaczeniem na pracownię graficzną, unikatową kolekcję lasek i kijów pasterskich oraz za dokumentowanie bądź reaktywowanie niektórych elementów dawnej obrzędowości pasterskiej.
III nagroda
Józef Myjak z Sandomierza
za wieloletnią aktywność utrwalającą lokalne dziedzictwo kulturowe okolic Sandomierza i istotny wkład autorski w monografię „Ożarów. Dzieje miasta i gminy”.
LAUREACI X EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Towarzystwo Przyjaciół Rzeki Łeby
za działalność ekologiczno - kulturową, będącą odpowiedzią na współcześnie szczególnie istotny problem bycia człowieka w środowisku przyrodniczym, prowadzoną w niekonwencjonalnej formie oraz przekraczającą wąską przestrzeń obszarową.
II nagroda
Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Jastkowskiej
za zespołową pracę kulturalno-edukacyjną na kilku polach, angażującą i integrującą lokalną społeczność z pominięciem barier wiekowych, realizowaną w małym środowisku z wykorzystaniem możliwości zewnętrznych.
III nagroda
Towarzystwo Przyjaciół Będzina
za bardzo szeroką i wszechstronną działalność zwróconą ku przyszłości z uwzględnieniem przeszłości.
LAUREACI IX EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Stowarzyszenie "Dobrze, że jesteś" z Sandomierza
za przykładową działalność wspierającą prace Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjnego dla dzieci niepełnosprawnych.
II nagroda
Stowarzyszenie "Przyjazne Spychowo"
za zorganizowanie "Ludzi Juranda", obywatelskich patroli zwiększających bezpieczeństwo miejscowości o charakterze wypoczynkowym.
III nagroda
dr Adam Wróbel z Dobrzyńsko-Kujawskiego Towarzystwa Kulturalnego w Toruniu
za przykład troski o stałą pamięć w rodzinnej wsi o Jerzym Pietrkiewiczu, pisarzu emigracyjnym z Londynu.
LAUREACI VIII EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Stowarzyszenie "Przyjaciele Helu"
za szeroką działalność o charakterze ekologicznym i upowszechnieniowym w oparciu o fundusze zewnętrzne.
II nagroda
Wojciech Załęski z Supraśla
za szczególny wkład w badania i kolekcjonerstwo archeologiczno-etnograficzne oraz prace wydawnicze.
III nagroda
Stowarzyszenie Miłośników Wsi Rogów
za przykład życia wspólnotowego i obywatelskiego we własnej wsi.
LAUREACI VII EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Stefan Szmidt i Alicja Jachiewicz-Szmidt z Nadrzecza k. Biłgoraja
- twórcy "Domu Służebnego Polskiej Sztuki, Słowa, Muzyki i Obrazu". W środowisku wiejskim dwoje aktorów warszawskich zorganizowało niezwykłe miejsce aktywnie uprawianej sztuki teatralnej, malarskiej i muzycznej przez profesjonalistów oraz, co bardzo ważne, mieszkańców okolicznych wsi.
II nagroda
Piotr Mankiewicz z Radzionkowa na Śląsku
- społeczny założyciel i organizator "Muzeum Chleba". Placówka przygotowała ekspozycję poświęconą historii chleba, wydaje fachowe czasopisma "Klient", "Piekarz", "Cukiernik", bierze udział w różnych imprezach promujących szacunek dla chleba i tradycje jego wypieku.
III nagroda
Jan Puk z Trześni k/Sandomierza,
- etnograf amator, od lat z wielkim poświęceniem i sercem utrwala tradycje ludowe w szczególności lasowiackie poprzez osobistą troskę o jej ciągłość, edukację młodzieży szkolnej oraz własną wytwórczość.
III nagroda
Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu.
-istnieje od 15 lat, zrzesza 500 członków, wydaje własny biuletyn oraz, co istotne, żywo uczestniczy w życiu szkoły i miasta.
LAUREACI VI EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie
za udział w badaniach archeologicznych w Masłomęczu, prowadzonych od 25 lat wraz z naukowcami z różnych ośrodków, dzięki którym region o niskiej atrakcyjności ekonomicznej i turystycznej zaistniał w szerszej, międzynarodowej świadomości.
II nagroda
ksiądz dr hab. Wilhelm Gaj - Piotrowski
za podarowanie cennego i bogatego zbioru muzealiów, a tym samym stworzenie podstawy dla powstania Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli oraz dla jego rosnącej roli w regionie.
II nagroda
Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia
za służbę miastu trwającą 70 lat, wszechstronną działalność wśród członków na miejscu i w Oddziale Krakowskim.
III nagroda
Czasopismo "Europejczyk"
redagowane i wydawane w Gimnazjum w Wilczycach pod Sandomierzem, którego zarówno zasięg jak i problematyka daleko wykracza poza teren szkoły, a nawet gminy.
LAUREACI V EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Unitis Viribus - Towarzystwo Przyjaciół Słońska
za szczególnie interesującą i pomysłową propozycję promowania własnego regionu. Towarzystwo powołało „Rzeczpospolitą Ptasią” (chodzi o rezerwat „Ujście Warty") z własną konstytucją, kodeksem obserwatora, obywatelami, paszportami i rządem oraz praktykuje bardzo atrakcyjną formę edukacji ekologicznej.
II nagroda
Stanisław Zagórski z Łomży
- nagroda indywidualna za redakcję cennego cyklu wydawnictw wspomnieniowych ("Wschodnie losy Polaków” - 6 tomów, „Zachodnie losy Polaków” - 3 tomy i inne) oraz za zainicjowanie Nagrody i Medalu Zygmunta Glogera.
III nagroda
Bożena Mochul i Maria Pałkus
- Dwie równorzędne nagrody dla nauczycielek szkoły w Złotej pod Sandomierzem za szczególnie aktywną pracę wychowawczą i edukacyjną w duchu Aleksandra Patkowskiego.
LAUREACI IV EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Towarzystwo Miłośników Piwnicznej
za opiekę nad Muzeum Regionalnym, troskę o ginące lokalne tradycje ludowe, wręczanie dyplomu „Honorowy Letnik”, pamięć o cmentarzu żydowskim oraz bliską współpracę z samorządem lokalnym.
II nagroda
Jan Ziobroń - Radomyśl Wielki
za redagowanie i wydawanie w trudnych warunkach miesięcznika „Ziemia Radomyska” oraz budowanie zrozumienia między Polakami i Żydami.
III nagroda
Adam Nycz - Iwonicz Zdrój
za udział w pracach remontowych przy starym kościele w Iwoniczu, wznowienie koncertów zdrojowych, edukację muzyczną młodzieży oraz publikacje historyczne.
LAUREACI III EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Zbigniew Czarnuch - Witnica
za szczególnie ciekawy projekt „Parku Drogowskazów”, wynikający z tradycji miejscowości położonej na trakcie komunikacyjnym, za organizowanie Spotkań na Starym Trakcie oraz powołanie polsko-niemieckiego Stowarzyszenia Educatio Pro Europa Viadrina.
II nagroda
Towarzystwo Przyjaciół Janowca
za kształtowanie postaw tolerancji i poszanowania ludzi o odmiennych poglądach, szeroką działalność wydawniczą oraz cykle „Janowieckie Spotkanie Historyczne” i „Zimowe Spotkania Janowieckie”.
III nagroda
Krzysztof Burek - Warszawa
za wzorcowe redagowanie i wydawanie „Zeszytów Sandomierskich”.
Tadeusz Wiącek - Kielce
za szczególne i liczne osiągnięcia autorskie, redaktorskie dotyczące Kielc oraz regionu.
LAUREACI II EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Mikołaj Buszko - Hajnówka
za zorganizowanie osiemnastu Festiwali Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce.
II nagroda
Witold Piwoński - Żary
za popularyzację słowiańskich tradycji wschodnio-łużyckich oraz za prezesurę w Stowarzyszeniu Promocji Wschodnich Łużyc.
III nagroda
Krzysztof Kołtun – Chełm
za działalność jednoczącą byłych Wołynian rozsianych po świecie oraz utrwalanie ich dorobku kulturowego.
Wyróżnienie
Władysław Duma-Dominek - Tarnobrzeg
za monografię wsi Jeziórko, która została zlikwidowana w wyniku rozbudowy kopalni siarki.
LAUREACI I EDYCJI NAGRODY IM. ALEKSANDRA PATKOWSKIEGO
I nagroda
Stanisław Pajka - Ostrołęka
za wszechstronną działalność dokumentującą i utrwalającą odrębność etniczną Kurpiów.
ks. Bogdan Stanaszek - Sandomierz.
za trwałą więź z miejscem urodzenia (Brzostek), przejawiającą się powołaniem Klubu Miłośników Ziemi Brzosteckiej, różnorodnymi pracami autorskimi oraz redakcyjnymi.
II nagroda
Andrzej Romańczuk – Białystok
za działalność na rzecz mniejszości rosyjskiej w Polsce.
Leszek Walkowicz - Łebno
za założenie w Łebnie kaszubskiej izby regionalnej.
Strona 3 z 3
