Z ogromną przyjemnością informujemy, że Muzeum Zamkowe w Sandomierzu jest jednym z pięciu partnerów międzynarodowego projektu "Castles&Regions".

Grupa Wyszehradzka (V4) jest nieformalną regionalną formą współpracy czterech państw Europy Środkowej: Polski, Czech, Słowacji i Węgier, które łączy nie tylko sąsiedztwo i podobne uwarunkowania geopolityczne, ale przede wszystkim – wspólna historia, tradycja, kultura oraz wartości.

Muzeum Zamkowe w Sandomierzu, jako partner projektu "Castles&Regions", wspieranego przez Fundusz Wyszehradzki, po konsultacjach przeprowadzonych w ostatnich miesiącach zawarło umowę o dwustronnej współpracy z partnerem wiodącym projektu – Węgierskim Muzeum Narodowym (Hungarian National Museum).

Pozostałymi partnerami projektu są:

• Węgierskie Muzeum Narodowe
• Węgierskie Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Regionalnego i Osadniczego
• Pro Castello Comaromiensi
• Muzeum Zamkowe w Sandomierzu
• Twierdza Golubac Ltd.

Z ramienia Muzeum Zamkowego w Sandomierzu nad projektem pracowali:

• Karolina Gara - autor wystawy wirtualnej
• dr Tomisław Giergiel - autor wystawy wirtualnej
• Iwona Łukawska 
• Sylwia Mroczka
• Anna Boroń

STRONA PROJEKTU

Głównym celem projektu było nawiązanie bliskich relacji między zamkami i twierdzami krajów V4 i regionu Bałkanów Zachodnich, dzięki którym będą one mogły w pełni wykorzystać swój potencjał w rozwoju regionalnym, turystyce, edukacji formalnej. Kilka instytucji z regionu Europy Środkowej i Bałkanów Zachodnich wyraziło chęć utworzenia Konsorcjum Zamków Dunajskich i kontynuowania współpracy w ramach innego projektu, co wymaga dalszych negocjacji. Projekt ma również na celu przyczynienie się do odnowienia roli zamków i twierdz w XXI wieku poprzez koncepcję rozwoju.

Celem projektu jest, aby zamki i twierdze, które kiedyś miały duże znaczenie, w XXI wieku odzyskały swoją dawną centralną rolę i odgrywały istotną rolę w życiu swojej miejscowości i regionu. Poprzez ideę Klastra Zamków Dunajskich instytucje kładą podwaliny pod swoją dalszą współpracę.

Partnerzy będą kontynuować współpracę w dziedzinie turystyki oraz w ramach wspólnych programów zawodowych, wystaw i różnych wydarzeń kulturalnych. Dążą również do zawarcia w przyszłości podobnych porozumień z innymi zamkami i instytucjami.

Jednym z produktów projektu Castles&Regions jest przygotowany przez Istvána Szilvássy'geo, prezesa Stowarzyszenia Rozwoju Osad i Regionów Węgierskich dokument podsumowujący całość projektu. Opracowanie dotyczy koncepcji rozwoju i odnowienia roli średniowiecznych i nowożytnych zamków, twierdz, pałaców, rezydencji i budowli sakralnych zgodnie z oczekiwaniami XXI wieku.

 Opracowanie można znaleźć pod tym linkiem: STUDY by István Szilvássy

Cyfrowym produktem projektu jest wirtualna wystawa zatytułowana "Nasza wspólna przeszłość dla wspólnej przyszłości", która podkreśla najważniejsze momenty, wydarzenia i osobistości z uczestniczących w projekcie miejsc. Ponadto ukazuje wspólne wydarzenia historyczne poszczególnych krajów i kładzie nacisk na wspólną tożsamość środkowoeuropejską. Wirtualna wystawa oferuje zwiedzającym cztery trasy do wyboru:

Linia czasu to przestrzenna chronologia historyczna, która prezentuje najważniejsze wydarzenia historyczne miejsc i krajów od X do XIX wieku, podkreślając pewne momenty wspólnej przeszłości, dzięki którym wspólne dziedzictwo historyczne staje się zrozumiałe.

Zamki w historii przedstawiają spójny, bardziej szczegółowy przegląd lokalnej historii instytucji partnerskich, zamków i twierdz, w formie historycznej książki obrazkowej.

Nasi Bohaterowie, wydarzenia, historie dają wgląd we wspólne momenty naszej przeszłości przede wszystkim poprzez popularne postacie historyczne i związane z nimi wydarzenia.

Czasy Obecne przedstawiają współczesną rolę zamków i twierdz, ich renowacje i rolę w turystyce oraz ich włączenie w życie regionu.

Wielką zaletą wystawy wirtualnej jest to, że dostosowuje się do oczekiwań XXI wieku, a jej zawartość i tematyka mogą być szybko i łatwo zmieniane i rozszerzane. Ze względu na swój wirtualny charakter może dotrzeć do szerszej publiczności, np. do młodszych pokoleń, które nie są głównymi odbiorcami muzeów. Wystawa jest dostępna także w językach: angielskim, węgierskim, słowackim, polskim i serbskim.

Agielski: https://castlesregions.eu/ve/

Węgierski: https://castlesregions.eu/ve-hun/

Słowacki: https://castlesregions.eu/ve-sk/

Polski: https://castlesregions.eu/ve-pol/

Serbski: https://castlesregions.eu/ve-srb/

***

W związku z przypadającą w 2021 roku 30 rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej Partnerzy projektu „Castles&Regions” zaprosili uczniów szkół średnich do udziału w międzynarodowym, multimedialnym konkursie zatytułowanym „Castles&Regions”.

W piątek, 25 marca 2022r. na odświeżonej Sali Rycerskiej Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. Dyrektor Muzeum dr Mikołaj Getka-Kenig wręczał nagrody dla laureatów międzynarodowego multimedialnego konkursu dla szkół średnich w ramach projektu „Castles&Regions”.

Celem konkursu było szerzenie wiedzy i podkreślanie wspólnych kontekstów historycznych narodów, regionów i krajów leżących nad Dunajem i Wisłą.

Laureatom dziękujemy za zaangażowanie i stworzenie tak niesamowitych prac konkursowych.

Nagrodę główną otrzymała uczennica I Liceum Ogólnokształcącego Collegium Gostomianum w Sandomierzu, Julia Gawron za prezentację pt. „CASTLES & REGIONS MUZEUM OKRĘGOWE W SANDOMIERZU/District Museum in Sandomierz” - prace będziemy mogli oglądać już niebawem na głównej stronie projektu.

Wyróżnienia otrzymali uczniowie II Liceum Ogólnokształcące im. T. Kościuszki w Sandomierzu, Nikola Góral za prezentację pt. „Zamek Królewski” oraz Bartosz Drobiazg za 5 minutowy film pt. „Zamek i jego region - Castle and surrounding areas”.

***

W ramach projektu „Castles&Regions” odbywały się będą warsztaty u wszystkich partnerów projektów. 

Pro Castello Comaromiensi, Komarno, Słowacja, 4 października 2021 r.

Po przemówieniu inauguracyjnym Béli Keszegha, burmistrza Komarna, uczestnicy mogli zapoznać się z historią twierdzy, którą przedstawił dr Andrej Ozimy, dyrektor fortu. Z podsumowania pracowników Węgierskiego Muzeum Narodowego Muzeum Zamku Esztergom goście mogli dowiedzieć się o szczegółach projektu. W trakcie imprezy produkty rękodzielnicze regionu zaprezentował gościom przedstawiciel lokalnej organizacji turystycznej. W swojej szczegółowej prezentacji István Szilvássy, prezes Stowarzyszenia Osadników Węgierskich i Rozwoju Regionalnego, poinformował uczestników o możliwościach odnowienia roli zamków i twierdz w XXI wieku. Publiczność podczas interaktywnej sesji World Café mogła dyskutować na te tematy. Oprócz przedstawicieli Węgierskiego Muzeum Narodowego i jego oddziału, Muzeum Zamkowego w Esztergom oraz Stowarzyszenia Rozwoju Osiedli i Regionów Węgierskich, w seminarium wzięli udział koledzy z Twierdzy Golubac.

 Muzeum Zamkowe w Sandomierzu, Sandomierz, Polska, 

 Podczas seminarium historię i teraźniejszość zamku przybliżył uczestnikom dr Mikołaj Getka-Kenig, dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. Przedstawicielka Węgierskiego Muzeum Narodowego poinformowała słuchaczy o projekcie. Dr Magdalena Kapłan, profesor Uniwersytetu Lubelskiego i przedstawiciel Stowarzyszenia Sandomierskich Plantatorów Winorośli, wygłosiła wykład na temat produkcji wina, która jest jednym z wiodących sektorów regionu. Katarzyna Batko, kierownik Sandomierskiej Organizacji Turystycznej, przedstawiła prezentację na temat możliwości i produktów turystycznych w regionie. Ponadto Wojciech Dumin, dyrektor Sandomierskiej Instytucji Kultury, przedstawił rolę zamku w życiu regionu sandomierskiego. O możliwościach odnowy roli zamków i warowni goście dowiedzieli się z wykładu Istvána Szilvássy'ego, prezesa Stowarzyszenia Rozwoju Osad i Regionów Węgierskich, a następnie w interaktywnej części World Café uczestnicy mogli dyskutować o wykorzystaniu i odnawianiu roli zamków i warowni w XXI wieku.

Twierdza Golubac Sp. z o.o., Golubac, Serbia, 19 października 2021 r.

Dr Iskra Maksimovic, dyrektor Twierdzy Golubac Ltd., otworzyła imprezę. Przedstawiciele serbskiego Ministerstwa Handlu, Turystyki i Telekomunikacji, Serbskiej Organizacji Turystycznej oraz Urzędu Miasta Golubac wygłosili krótkie przemówienia inauguracyjne. Uczestnicy mogli wysłuchać wykładów na temat historii i architektury twierdzy, które wygłosili archeolog Marina Bunardžić i architekt Dragoljub Todorović z Urzędu Ochrony Zabytków Kultury. Prof. dr Goran Petković, profesor na Wydziale Ekonomii Uniwersytetu w Belgradzie, przedstawił prezentację na temat odbudowy twierdzy i jej otwarcia dla turystów. Następnie goście zostali szczegółowo poinformowani o projekcie przez przedstawiciela Węgierskiego Muzeum Narodowego. Później István Szilvássy, prezes Stowarzyszenia Deweloperów Osad i Regionów Węgierskich, przedstawił szczegółowo koncepcję rozwoju zamków w XXI wieku, a następnie w ramach interaktywnej World Café goście mogli przedyskutować te kwestie.

Węgierskie Muzeum Narodowe - online, 19 listopada 2021 r.

Ze względu na pandemię, seminarium online zostało zorganizowane przez Węgierskie Muzeum Narodowe, Muzeum Zamkowe HNM Esztergom oraz Stowarzyszenie Deweloperów Osiedli i Regionów Węgier. Uczestnicy mogli zapoznać się z partnerami projektu, a następnie Gábor Rezi Kató, zastępca dyrektora generalnego Węgierskiego Muzeum Narodowego i dyrektor Muzeum Zamkowego HNM Esztergom, poinformował ich o projekcie.István Szilvássy, prezes Stowarzyszenia Deweloperów Osiedli i Regionów Węgierskich szczegółowo przedstawił koncepcję rozwoju zamków w XXI wieku, a następnie w ramach interaktywnej sesji World Café można było podyskutować na te tematy. W nietypowej wirtualnej sesji okrągłego stołu, moderowanej przez Balázsa Náraya, w związku z rozwojem zamków wzięli udział dr László Baán, dyrektor generalny Muzeum Sztuk Pięknych, dr Zsolt Virág, sekretarz stanu, oraz László Almási, wiceprzewodniczący Rady Miasta Baranya.

Współpraca śródokresowa i konkurs dla uczniów szkół średnich

 W celu zacieśnienia więzi między instytucjami uczestniczącymi w projekcie i wzięcia udziału w różnych projektach w przyszłości Węgierskie Muzeum Narodowe podpisało umowy o współpracy z każdym z partnerów.

Ponadto, w celu promocji i rozwoju projektu, partnerzy ogłosili konkurs multimedialny dla uczniów szkół średnich. Celem konkursu jest przybliżenie młodszym pokoleniom historii zrzeszonych zamków, regionów i krajów oraz kształtowanie wspólnej środkowoeuropejskiej tożsamości wśród młodzieży mieszkającej w regionach uczestniczących w projekcie.

Konsorcjum Zamków Dunajskich - opracowanie

 Opracowanie Istvána Szilvássy'ego, prezesa Stowarzyszenia Deweloperów Osiedli i Regionów Węgierskich, dotyczy koncepcji rozwoju i odnowienia roli zamków/fortec zgodnie z oczekiwaniami współczesności. Zawiera ono wyniki wstępnej ankiety na temat odnowy roli zamków, przeprowadzonej wśród grup docelowych, a także wyniki sesji World Café.

Kilka instytucji wyraziło chęć utworzenia Dunajskiego Klastra Zamków (DCC), który wspiera odnawianie roli zamków na poziomie regionalnym i ponadnarodowym.

 Wydarzenia podsumowujące online:

24 lutego 2022 r.

 Po krótkim podsumowaniu projektu przeprowadzonym przez przedstawicieli instytucji uczestniczących w projekcie międzynarodowa publiczność mogła obejrzeć wirtualną wystawę. Następnie uczestnicy mogli uzyskać informacje o sieci zamków wzdłuż Dunaju i w interaktywny sposób podzielić się swoimi spostrzeżeniami na temat możliwości sieci. Zaproszeni wspólnie zastanawiali się nad możliwościami dalszego rozwoju projektu oraz nad możliwościami dalszej współpracy.

18 marca 2022 r.

Impreza zamykająca projekt odbyła się w nieregularny, hybrydowy sposób i była prowadzona przez Balázsa Náraya, redaktora-reportera. Niektórzy goście uczestniczyli w nim osobiście w Budapeszcie, inni - online. Spotkanie było upamiętnieniem spotkania królewskiego w Wyszehradzie w 1335 roku, a także 30. rocznicy powstania Czwórki Wyszehradzkiej. Wykład wygłosił dr Asztrik Várszegi, arcybiskup Pannonhalmy, na temat Pannonhalmy i jej roli. Następnie dr Jozsef Laszlovszky przedstawił prezentację na temat spotkania królewskiego w Wyszehradzie w 1335 roku. Publiczności zaprezentowano również wirtualną wystawę oraz zwycięzców konkursu ogłoszonego wśród uczniów szkół średnich. Ponadto niektóre instytucje uczestniczące w projekcie postawiły pierwsze kroki w ramach Klastra Zamków Dunajskich. Mariela Savkova, kierownik Powiatowego Centrum Informacji w Vidinie, przedstawiła możliwości utworzenia klastra. Pani Desislava Todorova przedstawiła publiczności Twierdzę Baba Vida oraz Stare Miasto w Widyniu. W spotkaniu uczestniczył również Jego Ekscelencja Christo Polendakov, ambasador Republiki Bułgarii na Węgrzech, który podkreślił znaczenie współpracy międzynarodowej.

Know-how, najlepsze praktyki

 Dzięki regularnym dyskusjom międzynarodowej wspólnej grupy roboczej, a także porządkom obrad i przypomnieniom, każdy krok i postęp w realizacji projektu był możliwy do zweryfikowania i przejrzysty. Przedstawiciele każdego z partnerów zostali oddelegowani do wspólnej grupy roboczej, którzy uczestniczyli w spotkaniach i koordynowali prace i zadania związane z projektem u partnerów