Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach oraz Muzeum Okręgowe w Sandomierzu serdecznie zapraszają na spotkanie dedykowane pamięci Sandomierskich Kolumbów.

3 pażdziernika (sobota) 2020 r., godzina 15.00

Sala Rycerska, Zamek Królewski w Sandomierzu

Wstęp wolny!

IV spotkanie z cyklu „Pamięci Sandomierskich Kolumbów” poświęcamy Wandzie Madejczyk „Adzie”. Wanda przyszła na świat w 1925 r. w rodzinie Zofii i Mariana Sołhajów – sieradzkich nauczycieli. Od najmłodszych lat przejawiała zainteresowanie słowem pisanym i mówionym. Swoje pierwsze „literackie” kroki stawiała podczas organizowanych w szkole przedstawień, akademii oraz uroczystych spotkań.

Po wybuchu II wojny światowej rodzina Sołhajów doświadczyła szeregu bolesnych strat. W listopadzie 1939 r. zamordowany został przez Niemców Marian Sołhaj. W grudniu tego samego roku Zofia wraz z trójką dzieci została wysiedlona z zajmowanego mieszkania.

W niezwykle dramatycznych okolicznościach Wanda wraz matką oraz dwójką braci znalazła się na ziemi sandomierskiej. Pobyt w Sandomierzu był dla okaleczonej rodziny Sołhajów czasem trudnym. Towarzyszyły im trudności materialne oraz skutki ciężkiej i stale pogłębiającej się choroby Zofii. Pomimo tego Wanda potrafiła zachować także pozytywny obraz miasta, a przede wszystkim jego mieszkańców. W Sandomierzu doświadczyła bowiem pierwszych przyjaźni i miłości. Tam również włączyła się w działalność niepodległościową.

W lipcu 1944 r. jako łączniczka pod pseudonimem „Ada” wzięła udział w bitwie pod Pielaszowem. Była świadkiem rozbicia oddziału, po raz kolejny doświadczając straty. Pod Pielaszowem i Wesołówką oraz w okolicach tych miejscowości w dniach 30 lipca – 3 sierpnia 1944 r. poległo lub zostało zamordowanych nie mniej niż 60 żołnierzy batalionu „Swojaka”.

Udział w bitwie był jednym z przełomowych wydarzeń w jej życiu. W latach późniejszych włożyła wiele wysiłku by pamięć o ofierze złożonej pod Pielaszowem była stale obecna. Robiła to w sposób zupełnie wyjątkowy posługując się językiem poezji. To w nim m.in. „pożegnała” zamordowane sanitariuszki oddziału – Marię Śpiewak, Jadwigę Łochowską, Grażynę Worobiec i Danutę Woźnicką.

******

Referat poświęcony biografii Wandy Madejczyk przedstawi Robert Piwko – pracownik Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach, natomiast o Jej poezji opowie dr Danuta Paszkowska. Podsumowaniem, a jednocześnie zwieńczeniem obrad będzie prezentacja programu „Naszych imion znaki – wiersze Wandy Sołhaj-Madejczyk” w wykonaniu członków Zespołu Artystycznego „Etiuda” z Sandomierza.

Serdecznie zachęcamy do poznania trudnej, ale jakże inspirującej historii życia Poetki Trzech Miast oraz… jednej bitwy. Spotkanie patronatem honorowym objął Marcin Marzec – Burmistrz Sandomierza.

Program wydarzenia:

15.00-15.20 słowo wstępne dr Dorota Koczwańska-Kalita (Naczelnik Delegatury IPN w Kielcach), dr Dominik Kacper Płaza (Dyrektor Muzeum Okręgowego w Sandomierzu)

15.20-15.40 Wanda Sołhaj-Madejczyk ,,Ada” (1925-2011) Rober Piwko (delegatura IPN w Kielcach)

15.40-16.10 Twórczość poetycka Wandy Sołhaj-Madejczyk - wybrane zagadnienia, dr Danuta Paszkowska

16.10-16.40 Występ Zespołu Artystycznego ,,Etiuda” z Sandomierza w programie "Naszych imion znaki” - wiersze Wandy Sołhaj-Madejczyk

16.40-17.00 Okolicznościowe przemówienia

17.00 Zakończenie

******

Cykl spotkań „Pamięci Sandomierskich Kolumbów” skupia się na oddawaniu należnego hołdu poległym i zamordowanym sanitariuszkom, łączniczkom oraz żołnierzom batalionu. Wspominamy także losy żołnierzy, którym dane było przeżyć bitwę. Żyjąc w realiach Polski „ludowej” nierzadko doświadczali różnego rodzaju szykan wynikających z wcześniejszej przynależności do struktur Polskiego Państwa Podziemnego.

Nie zapominamy również o dokonaniach przedstawicieli pokoleń późniejszych, dzięki którym pamięć o bitwie przetrwała do naszych czasów. Dorobek kombatantów, historyków, publicystów, regionalistów i społeczników stanowi fundament wielu edukacyjnych działań podejmowanych w czasach nam współczesnych.

Partner wydarzenia - Sandomierskie Centrum Kultury