Otwarcie wystawy – 10 kwietnia 2021 r.
Galeria
Zamek Królewski w Sandomierzu
Kwiecień – Sierpień 2021
W roku obchodów stulecia Muzeum Okręgowego w Sandomierzu będziemy na wiele sposobów przypominali jego dzieje i kierunki kolekcjonerskie. Z zespołu liczącego obecnie ponad 2500 obiektów, na pierwszą jubileuszową odsłonę wybraliśmy fragmenty naszych trzech największych kolekcji współczesnych z kategorii malarstwa i grafiki. Wystawa TRZY KOLEKCJE przeniesie nas w klimaty sztuki powojennej z okresu minionego stulecia. Niełatwo było w niej zestawić jakże różne osobowości twórcze, których sztuka wyrasta ze skrajnie odmiennych źródeł i filozoficzno-estetycznego myślenia, stylu życia i doświadczeń wpływających na fascynacje tematyczne.
Maria Dawska, szczególnie znana jako malarka uprawiała malarstwo kolorowej materii, spontaniczne, zbliżające ją do sztuki informel. Podobnie Stanisław Dawski, który interesował się różnorodnymi dziedzinami sztuki – malarstwem, grafiką, rzeźbą, ceramiką, witrażem, szkłem artystycznym, metaloplastyką czy projektowaniem form przemysłowych, a w malarstwie przeszedł z czasem od realizmu w kierunku abstrakcji geometrycznej i kolorystycznej, to jednak najważniejszą formą swojej artystycznej wypowiedzi uczynił sztukę czarno-białą (grafikę).
Twórczość Zbigniewa Karpińskiego, wytrawnego kolorysty, niestrudzonego analityka światła, koloru i struktury obrazu – to typowy realizm ekspresyjno-wyobrażeniowy.
Najbardziej odmienna, bo związana z mistyką wschodu, jest sztuka Jerzego Ćwiertni i jego córki Ewy. To malarstwo niemal bliskie abstrakcji, odzwierciedlające mistyczne refleksje i przeżycia wypływające z medytacji nad światem, przełożone na język uniwersalnych symboli, mające swe źródło w filozofii taoistycznej.
Pomimo zdecydowanych różnic jest coś, co łączy wybitnych autorów – to afirmacja życia, natury i sympatia... do Sandomierza. Zbigniew Karpiński bywał w Sandomierzu i jego okolicach na plenerach w latach 1952-1959. Maria i Stanisław Dawscy zachowali miłe wspomnienia z plenerów sandomierskich w latach 50. i 60., na które przyjeżdżali ze swoim studentami z Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Jerzy Ćwiertnia przyjeżdżał tu sam, po śmierci córki Ewy był kilkakrotnie w latach 1994-2008.
* * * *
Kolekcja Marii i Stanisława Dawskich zaistniała w Muzeum w 2 połowie lat 80. XX wieku wpierw jako depozyt, a od 1991 roku jako własność Muzeum. Kolekcja Ewy i Jerzego Ćwiertni budowana była sukcesywnie z darów artysty, od 1994 do 2009 roku i później z przekazu spadkobiercy w 2016 roku. Kolekcja Zbigniewa Karpińskiego tworzona była w dwóch etapach – w 1995 roku z osobistego daru artysty i w 2003 roku z przekazu jego rodzeństwa za pośrednictwem prof. Stanisława Ryszarda Kortyki.
Wystawa po raz pierwszy w formie monograficznej przedstawia losy społeczności żydowskiej w Sandomierzu i Ziemi Sandomierskiej od połowy XIV aż do czasu holokaustu podczas II wojny światowej. Sandomierz, jako istotny ośrodek żydowski, na trwałe wpisał się w historię miasta i ziemi sandomierskiej. Już w średniowieczu gmina ta należała do najstarszych i najważniejszych w Polsce. Pierwsza wzmianka dotyczy 1367 r., kiedy starozakonni sandomierscy razem z krakowskimi i lwowskimi wystąpili do króla polskiego Kazimierza Wielkiego o potwierdzenie przywilejów generalnych nadanych im w 1264 r. w Kaliszu przez Bolesława Pobożnego. Z 1418 r. pochodzi najstarsza wiadomość o synagodze sandomierskiej.
Ekspozycja zilustrowana została w części niepublikowanymi zdjęciami i dokumentami pochodzącym ze zbiorów archiwalnych Yad Vashem w Jerozolimie, United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie, Ghetto Fighter’s House Museum z Izraela, Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, Archiwum Państwowego w Kielcach czy ze zbiorów rodzinnych osób prywatnych.
Czytaj więcej: Nieobecni – z dziejów społeczności żydowskiej w Sandomierzu
Miejsce ekspozycji: Dziedziniec Zamku Królewskiego w Sandomierzu
Wystawa fotograficzna „Cztery Pory Roku w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze”. Autorem wystawy jest Michał Krzyżanowski, pracownik Muzeum, główny specjalista w dziale Biblioteka i Archiwum. Ukończył studia podyplomowe z muzealnictwa i Akademię Fotografii w Warszawie. Fotografowanie jest jego życiową pasją a zarazem zajęciem zawodowym, które wykonuje od paru lat. Dokumentuje wszystkie wydarzenia muzealne (historyczne, kulturalne, edukacyjne), a skatalogowane rocznikami fotografie wzbogacają zasoby archiwalne, z których korzystają poszczególne działy muzeum oraz różne wydawnictwa.
Czytaj więcej: Cztery Pory Roku w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze
Prace uczniów Zespołu Szkół Plastycznych w Katowicach, specjalizacji jubilerstwo, zrealizowane w ramach projektu: „Śladami polskich minerałów stosowanych w jubilerstwie. Krzemień pasiasty – kamień optymizmu". I edycja programu grantowego „ WENA” Fundacji Rodziny Staraków.
Miejsce ekspozycji: Zamek, piwnica filarowa
Termin: 26 września - 31 października 2020 r.
Wystawa zorganizowana z okazji 40 rocznicy powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność” przedstawionej z perspektywy regionalnej, sandomierskiej działalności. Jej narracja prezentuje lokalnych, nieznanych powszechnie Bohaterów Wolności, którzy odważnie przeciwstawiali się władzy komunistycznej. Na ekspozycji znajdują się zabytki z okresu od sierpnia 1980 roku do grudnia 1981 roku – oryginały dokumentów, skany, flagi, listy itp.
Patronat honorowy nad wystawą objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński, Biskup Sandomierski J.E. Ks. Krzysztof Nitkiewicz, Biskup Pomocniczy Diecezji Sandomierskiej J.E. Ks. Edward Frankowski, Wojewoda Świętokrzyski Zbigniew Koniusz, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski, Starosta Sandomierski Marcin Piwnik, Burmistrz Miasta Sandomierza Marcin Marzec oraz Andrzej Kaczmarek z Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność”.
Termin trwania wystawy – 12 września – 31 października 2020 r.
Miejsce ekspozycji – Foyer Sali Rycerskiej